Amerikan Kalp Derneği’ nin New Orleans’ taki senelik toplantısında sunulan bir raporda halk arasında mide koruyucu olarak bilinen ilaçların iskemik felç riskini artırdığı bildirildi (1).
Araştırma Danimarka’da ortalama yaşları 57 olan 245 bin kişinin 6 sene süreyle takip edilmeleriyle gerçekleştirildi.
Halk ve ne yazık ki doktorlar tarafından da mide koruyucu ilaçlar olarak adlandırılan PPI sınıfından ilaçlardan omeprazole (Omeprol) , lansoprazole (Lansor) , pantoprazole (Pantpas) ve esomeprazole (Nexium) kullananlarda felç riskinin yüzde 21 fazla olduğu belirlendi.
Riskin en yüksek olduğu PPI lansoprazole idi.
Bu ilaçların düşük dozları ve bir diğer mide ilacı olan H2-blokerlerinin felç riskini artırmadığı da anlaşıldı.
Araştırmanın başı olan Dr. Thomas Sehested “Bir zamanlar PPI’ ların hiçbir önemli yan etkilerini olmayan çok emniyetli ilaçlar oldukları sanılırdı. Araştırmamız bunların kalp-damar sağlığı bakımından ne kadar riskli olduğunu gösteriyor” diyor.
PPİ’ lar tüm dünyada olduğu gibi bizde de gerekli olmadığı halde birçok hastaya veriliyor ve bunlar adeta her ilaç içen hastanın midesinin korunması için alınması şartmış gibi ömür boyu kullanılmaya başlıyor.
PPİ’ larının birçok yan etkisi ortaya çıktı
PPİ’ ların kalp krizi, kolit, zatürre, kolon kanseri ve kemik kırığı riskini artırdığı, B12 ve magnezyum eksikliğine yol açtığı biliniyordu; böylece yan etkiler listesine felç de eklenmiş oldu (2).
Bu sınıf ilaçların nitrik asit üretimini azaltarak damarların iç yüzeyini döşeyen “endotel hücrelerinin” biyolojik olarak hızla yaşlanmalarına ve kromozomların uçlarında bulunan ve biyolojik saat gibi davranan “telomorlerin kısalmalarına” yol açtıkları biliniyor (3).
Telomerleri kısalan hücrelerin bölünmeleri bozuluyor ve böylece damar duvarında bir hasar meydana geldiğinde endotel hücrelerinin çoğalamamaları tamir olayını menfi etkiliyor.
Reflü ilaçları rastgele ve senelerce kullanılıyor
Bilim dünyasının “ilacı bırakırsanız mide kanamasından gidersiniz” benzeri korkutmalarının da katkısıyla PPİ başlanan hastaların büyük kısmı bu ilaçları senelerce hatta ölene kadar kullanıyor.
Bu da zaten bu ilaçların tüketimindeki artıştan da belli oluyor.
2012′ de 48 milyon kutu kullanılan reflü ilaçlarının (PPİ) tüketiminin 3 senede yüzde 25 artarak senede 60 milyon kutuya çıktığını görüyoruz.
Üstelik PPİ, son zamanlarda öksürükten ses kısıklığına boğaz yanmasından astıma kadar birçok hastalığın da temel tedavisi oluverdi.
Öksüren bebeklere bile PPİ verildiğini söyleyeyim, gerisini siz tahmin edin.
Gelelim neticeye
BİR: PPİ sınıfı ilaçlar yerinde ve kısa süreli kullanıldığında gerçekten “müthiş” ilaçlardır.
Uzun süreli tedavilerde PPİ dışı mide ilaçları tercih edilmelidir.
İKİ: Bu ilaçlara mide koruyucu denmesi ve her ilaç alana mide koruyucu olarak sürekli verilmesi bir tıp rezaletidir.
ÜÇ: Endotel hasarı yapan ve kalp krizi riskini artıran ilaçların felç riskini artırması beklenen bir durumdur, hiç şaşırmadım.
DÖRT: Kolesterol ilaçları (statinler) de senelerce hiçbir ciddi yan etkisi yok diye pazarlandı ama sonra diyabette bunamaya onlarca yan etkisi ortaya çıktı (4).