Sağlık Bakanı Fahrettin Koca‘ nın Kovid geçirdikten 7 ay sonra antikor seviyesi 3 binin üzerinde olan birinin sorusuna verdiği cevap şu (1):
“Kovid-19 geçirip antikor düzeyi yüksek olanlar aşı olmalı mı? Dünyada yaygın uygulamaya göre, evet. Salgında olduğu gibi, toplum ölçekli aşılamalarda rutin antikor bakılması önerilmiyor, kesin koruyuculuğu konusundaysa bilgiler henüz yetersiz”.
Sayın Bakan’a ben de soruyorum:
BİR: Dünyadaki her yaygın uygulama doğru mudur? Mesela, insanlara içinde doymuş yağ ve kolesterol yok diye “trans yağ deposu margarin ve sıvı bitkisel yağları” yedirmediler mi?
İKİ: Antikor bakılmasının tavsiye edilmemesi doğrudur ama şu sebeplerle:
Hıncal Uluç’a göre 50’nin üstü ‘Pozitif’, 150 mükemmel ama bilimsel olarak hangi antikor seviyesinin koruyuculuk sağladığı bilinmemektedir (2).
İkincisi, esas koruyucu olan nötralizan antikorlardır, rutin testlerde nötralizan + non-nötralizan antikorların toplam miktarı ölçülür.
ÜÇ: Hastalık geçirenlerde, üç türlü bağışıklık gelişir: lokal bağışıklık (yeniden hasta olmayı ve bulaştırıcılığı önler), hümoral bağışıklık (antikorlar, nötralizan ve non-nötralizan) ve hücresel bağışıklık (bağışıklık hafızası).
Kas içine zerk edilen aşılarla lokal bağışıklık sağlanamaz; bu ancak burun yoluyla uygulanan aşılarla mümkün olabilir.
Aşılarla sağlanan antikor cevabının da hastalık geçirerek sağlanan antikor cevabının da zamanla azalması “olması gereken” bir durumdur. İnsan tüm parasını cebinde taşımaz, kasada veya bankada muhafaza eder (hücresel hafıza); gerektiği zaman buradan alır ve kullanır.
DÖRT: Hastalık geçirerek heterosubtipik bağışıklık, yani hem enfeksiyona hem de bunun varyantlarına karşı bağışıklık kazanılır. Virüsün mutasyona uğrayan spike proteinleri üzerinden etkili olan aşılar için bu, bir dereceye kadar mümkün olabilir.
BEŞ: Sayın Bakan diyor ki: “Antikorların kesin koruyuculuğu konusunda bilgiler henüz yetersiz”
Sözün bittiği yer!
Gelelim neticeye
Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Serhat Ünal antikor seviyesi yüksek olduğu için aşı olmayacağını söylüyor (3).
Sayın Bakan’ ın Serhat Bey’e de bir cevabı var mı?***
Takvim gazetesinin haberi:
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, sosyal medya hesabından, sanatçı Nilgün Belgün’ün kendisine yönelttiği, “Ben COVID-19 geçirdim ve üzerinden 7 ay geçmesine rağmen antikorum 3168.0. Doktorum aşı olmam için düşmesini beklememi önerdi, ‘yüklenmeyelim’ dedi, ‘Aşı zaten antikor için yapılıyor sizin bağışıklığınız var’ diye ekledi. Bu durumda bizim gibiler ne yapmalı?” sorusunu yanıtladı.