New England Journal of Medicine’ de yayınlanan yeni bir araştırmaya göre, multivitamin, mineral, aminoasit, diyet hapları gibi besin destekleri USA’ da her sene 23 bin kişiyi “acillik” yapıyor (1).Araştırma, Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi CDC ve tıbbi fetva kurumu FDA uzmanları tarafından 2004-2013 seneleri arasında 63 hastanenin acil başvuruların incelenmesiyle gerçekleştirildi.
Besin destekleri, ilaçlara bağlı acil müracaatlarının yüzde 5’ ini oluşturuyor ve 23 bin kişinin 2 binden fazlasının hastaneye yatırılarak tedavi edilmeleri gerekiyor.
Çoğu genç erişkinler, çocuk ve yaşlılar olan bu kişilerin acile başvurma sebepleri içinde göğüs ağrısı, çarpıntı, boğulma, alerji, bulantı, kusma başta geliyor.
NBA yıldızlarından ve Khloe Kardashian’ ın eski eşi Lamar Odom da geçtiğimiz günlerde Nevada’ da bir genelevde şuurunu kaybetmiş durumda bulunmuş ve bu durumdan kokainle beraber aldığı cinsel güç artırıcı besin destekleri suçlu tutulmuştu (2).
Araştırmalar, Amerikalı erişkinlerin yarısının son bir ay içinde bir besin desteği aldığını ve 2012 itibarıyla piyasada 55 bin ürün olduğunu gösteriyor.
Besin destekleri halk tarafından faydası olmasa bile zararı olmadığı düşüncesiyle gereksiz yere ve fazla miktarda tüketiliyor.
Bu desteklere harcanan para 15 milyar doları buluyor.
D vitamini ve kalsiyum işe yaramıyor
Gene aynı dergide yayınlanan başka bir araştırmada ise ne D vitamini ve ne de kalsiyumun tek başlarına veya beraber alınmalarının kolon kanserini önlemediği ortaya çıktı (2).
D vitamini ve kalsiyumun kolon kanseri riskini azalttığını gösteren epidemiyolojik ve preklinik çalışmaların doğruluğunu incelemek için düzenlenen randomize, çift kör plasebo kontrollü araştırma adenom yani prekanseröz kolon polipleri çıkarılan hastalar üzerinde gerçekleştirildi.
2259 katılımcının bir kısmına günde 1000 Ü D vitamini veya 1200 mg kalsiyum, bir kısmına ikisi birden ve bir kısmına da plasebo verildi ve bunlar 3-5 sene takip edildi.
Bu süre sonunda tekrarlanan kolonoskopilerde vakaların yüzde 43’ ünde adenomların tekrarladığı belirlendi ama üç grup arasında bir fark bulunamadı.
Bu araştırmadaki en büyük mesele D vitamini dozlarının çok düşük ve takip süresinin de kısa olması; daha yüksek dozların koruyucu etkisi olabilir.
İkinci mesele de araştırmanın zaten kanser öncesi lezyonları olan hastalar üzerinde yapılmış olması; tedavinin henüz adenoma gelişmemiş kişilerde koruyucu çıkması mümkündür.
Gelelim neticeye
Her iki araştırma da besin desteklerine bel bağlamanın faydasız olması bir tarafa ciddi yan etkilere de yol açabileceğini gösteriyor.
Her zaman tekrarlıyorum, sağlıklı yaşamanın anahtarı hap içmek değil adam gibi beslenmektir.