British Dental Journal’ de yayınlanan çalışmada seçkin sporcuların dişlerini günde en az iki defa fırçalamalarına ve diş ipi kullanmalarına rağmen diş çürüklerinin ve diş eti hastalıklarının daha çok olduğu ortaya çıktı (1).
Araştırma, içlerinde futbol, rugby, bisiklet, kürek ve jimnastik de bulunan 11 spor dalından 352 profesyonel sporcu üzerinde yapıldı.
Analizlerde deneklerin yüzde 49.1’ inde tedavi edilmemiş diş çürüğü olduğu, büyük çoğunluğunda buna diş eti iltihabının erken bulgularının da eşlik ettiği belirlendi.
Sporcuların yüzde 32’ si ağız sağlığının antrenman ve performanslarını olumsuz etkilediğini bildirdi.
Sporcular ağız sağlıklarına önem veriyor, yüzde 94’ ü dişlerini günde iki defa fırçalıyor, yüzde 44’ ü diş ipi kullanıyor, düzenli olarak diş hekimlerini ziyaret ediyordu.
İngiliz toplumunun yüzde 75’ inin dişlerini fırçaladıkları, yüzde 21’ inin diş ipi kullandıkları dikkate alındığında sporcuların diş sağlıklarına gereken önemi verdikleri söylenebilir.
Sporcular ayrıca sigara içmiyor ve sağlıklı bir diyet uyguluyorlardı ama yüzde 87’ si düzenli olarak spor içecekleri içiyor, yüzde 59’ u enerji barları ve yüzde 70’ i de enerji jelleri kullanıyordu.
Sebep şekerli yiyecek ve içeceklerdir
Araştırmanın başı olan J. Gallagher bu durumu sporcuların çok fazla şekerden çok zengin spor içecekleri, enerji jel ve barları kullanmalarına bağlıyor :
Bu ürünlerdeki fazla şekerin diş çürükleri riskini artıracağı, asiditenin de aşınmayı hızlandıracağı düşünülüyor; aşırı eforun tükürük ve bağışıklık sisteminde değişikliklere yol açmasının da bu etkiyi artırması muhtemel bulunuyor.
Diş etlerindeki bakterilerin kana geçerek atletlerin performanslarını olumsuz etkileyebileceklerine dikkat çeken araştırmacılar, ekstra florürlü ağız çalkalama sıvılarının kullanılmasını ve diş hekimlerinin daha düzenli ziyaret edilmesini tavsiye ediyorlar (2).
Diş çürüklerinin sebebi macun eksikliği değil şekerdir
Dişlerimizin de sağlığımızın da en büyük düşmanın şeker olduğunu, beslenmemizden bu “tatlı zehri” çıkarmadan sağlıklı olamayacağımızı unutmayalım.
USA’ da şeker endüstrinin bilim adamlarına para vererek şeker ve kalp hastalıkları arasındaki ilişkiyi önemsizmiş gibi gösteren, yağı esas suçlu gibi öne çıkaran makale yazdırdıklarını, hükümet tarafından yaptırılan araştırmaları ve bu araştırmalara dayanılarak hazırlanan kılavuzları kendi menfaati için nasıl etkilediğini hatırlatırım (3).
Dişlerdeki erozyonu önledikleri ve hassasiyeti giderdikleri iddiasıyla satılan pahalı diş macunlarının işe yaramadığı, bunun bir pazarlama sloganı olduğu gösterilmiştir (4).
Günde 2 defa ağız gargarası kullananlarda diyabet riski %55 yüksektir (5).
Diş macunlarında bazıları kanserojen etkisi de olan birçok kimyasal bulunabileceğini de unutmayalım (6).
Şeker tüketimi arttıkça diş çürükleri de artıyor (7).
Gelelim neticeye
Bu araştırma dişi dişeti ve ağız sağlığını korumada esas önemli olan faktörün beslenme olduğunu, dişleri fırçalamanın işe yaramadığını bir kere daha gösteriyor.
Dişlerimizi, diş etlerini ve dil yüzeyini sabah akşam yemekten sonra macun kullanmadan fırçalayalım, diş ipi ile diş aralıklarını temizleyelim, ağzımızı tuz-karbonat karışımı su ile güzelce çalkalayalım.
Diş macunu, ağzı yıkama sıvısı dayatanlara “tertemiz dişlerimizi” gösterelim!