Çocukların kullandıkları ve üzerlerinde Mickey Mouse, Ninja Turtles ve Power Rangers gibi popüler çizgi karakterler olan mumlu boya kalemleri ve bazı polisiye oyuncaklarda kanserojen “asbest” bulunduğu bildirildi.
Bu kalemler Çin’ de Amscan isimli şirket tarafından üretiliyor.
Tetkikler sivil toplum kuruluşu olan Çevre Çalışma Grubu’ nun isteği üzerine USA’ da Scientific Analytical Institute’ da en ince teknik olan transmisyon elektron mikroskobu ile yapıldı.
Raporda asbest miktarlarına ait herhangi bir bilgi yer almıyor.
Asbest bulunan ürünler şunlar: Amscan Crayons, Disney Mickey Mouse Clubhouse, Nickelodeon Teenage Mutant Ninja Turtle Crayons, Power Rangers Super Megaforce.
Asbestin kaynağı talk olabilir
Asbestin kalemlere nasıl girdiği tam bilinmiyor ama birleştirici olarak kullanılan talk pudrasının kaynak olabileceği düşünülüyor.
Daha önce 2000’ de USA’ da yapılan testlerde de Çin’ den gelen kalemlerde asbest bulunmuştu.
Asbestin Çin’ den ithal edilen başka birçok oyuncakta da bulunabileceği mümkün görünüyor.
Asbest için bir emniyet sınırı yok yani en düşük miktarlarının solunması bile riskli ve özellikle çocuklar için daha zararlı olması mümkün.
Asbest boyadaki muma gömülmüş olduğu için riskin düşük, buna karşılık parmak izi belirleme tozlarındaki asbestin ise havaya karışma ihtimali daha yüksek olduğundan riskinin de daha yüksek olduğu vurgulanıyor.
İngiliz Kanser Komitesi, bir çocuğun maruz kaldığı asbestin mezotelioma adı verilen akciğer zarı kanserine sebep olma riskinin maruz kalma ile teşhis arasındaki sürenin uzunluğuna bağlı olarak 25 yaşındaki birine göre 3.5 misli fazla olabileceğini bildiriyor.
Asbest nedir?
Ateşe ve fiziksel etkenlere dayanıklı olan, elektriği iletmeyen asbest endüstride 17. yüzyılın sonlarından itibaren yaygın olarak kullanılmaya başlandı.
3.000’ den fazla kullanım alanı olan asbestten, özellikle gemi, uçak, otomobil yapımında, inşaat sektöründe, ısı ve ses izolasyonunda yaygın olarak yararlanıldı.
Kanser riskinden dolayı 44 ülke asbesti yasakladı ama USA için böyle karar henüz yok.
Tüketici Ürünleri Emniyet Komisyonu’ nun (U.S. Consumer Product Safety Commission =CPSC) asbestin mumlu kalemlerde kullanılmamasıyla ilgili aşikâr bir yasağı da bulunmuyor.
CPSC’ nin bir sözcüsü yeni raporu çok ciddiye aldıklarını ama bir takım düzenlemeler için karar alınmasında birçok bilimsel veriye ihtiyaç olduğunu söylüyor.
Asbest akciğer ve akciğer zarına zarar veriyor
Asbest minerali lifler halinde bulunuyor ve solunum havasıyla vücuda girerek akciğer ve akciğer zarlarında yerleşiyor.
Asbest, sadece solunum yoluyla vücuda girdiğinde hastalıklara yol açar, ancak bunların ortaya çıkması için 20-40 yıl süre geçmesi gerekir.
Bu hastalıkların bazıları, akciğer zarları arasında sıvı toplanması, kireçlenme, akciğer zarı kalınlaşması ve akciğer dokusunda bağ dokusu oluşumu gibi kanser dışı hastalıklardır.
Asbestin yol açtığı en önemli hastalık akciğer zarı ve karın zarı kanseri, yani mezoteliomadır; akciğer kanseri riskini de artırır.
Mezotelioma tehlikeli bir kanser türüdür
Batı ülkelerinde yılda her bir milyon kişinin 1-2’sinde saptanan mezotelioma, ülkemizde yılda en az 500 kişide görülmektedir.
Mezoteliomaya ait en sık rastlanan yakınmalar, ağrı ve ilerleyici nefes darlığıdır.
Akciğer röntgeni ve tomografide tipik bulgular saptanabilirse de, kesin tanı için başvurulan standart yöntem akciğer zarı biyopsisidir.
Mezotelioma, erken dönemde tanınıp uygun cerrahi girişim uygulanamadığında, ilaç ya da ışın tedavisine iyi cevap vermeyen ve hastayı kısa zamanda ölüme götüren bir hastalıktır.
Türkiye’ de mezotelioma
Ülkemizde Ürgüp’ ün köyleri olan Tuzköy, Karain ve Sarıhıdır ‘kanserli köyler’olarak bilinir.
Bu köylerde pek çok insan akciğer veya akciğer zarı kanseri nedeniyle hayatlarını yitirmişlerdir.
Asbest, özellikle sigara içen kişilerde akciğer, gırtlak ve sindirim sistemi kanserleri riskini de ileri derecede artırır.
Asbest halen yaygın olarak kullanılıyor ve her sene 15 bin Amerika’ lının ölümünden sorumlu tutuluyor.
Gelelim neticeye
Ülkemizde de Çin’ den ithal edilen ürünler ucuz olmaları sebebiyle çok rağbet görüyor.
Özellikle kırtasiye malzemeleri ve oyuncaklarda bulunan asbest, kurşun ve diğer kimyasallar çocuklarımızın sağlığı için büyük risk yaratıyor.
Hem hükümetimizin bu bakımdan gerekli tedbirleri alması gerekiyor hem de anne ve babaların uyanık olması icap ediyor.