Endotel disfonksiyonu ateroskleroz gelişiminde çok önemli bir adımdır ve ağırlığı kardiyo-vasküler nüks riski için belirleyicidir.
Diyet, endoteli korumak için etkili bir strateji olabilir, ancak en iyi diyet modeli hakkında fikir birliği yoktur.
Kısa adı CARDIOPREV olan randomize, tek kör prospektif çalışmada 1002 koroner kalp hastası üzerinde Düşük Yağlı Diyete karşı Akdeniz Diyetinin kalp-damar hastalıklarına olan etkileri incelendi.
Diyetin endotel fonksiyonlarına olan tesiri kol atardamarı flow-mediated dilation (FMD) yöntemi ile değerlendirildi.
Akdeniz Diyeti yüzde 35 yağ, yüzde 22 tekli doymamış yağ asitleri ve yüzde 50’ nin altında karbonhidrat, Düşük Yağlı Diyet ise yüzde 28 yağ, yüzde 12 tekli doymamış yağ asitleri ve yüzde 55’ den fazla karbonhidrat ihtiva ediyordu.
Hastaların FMD değerleri 1 sene sonra tekrar ölçüldü ve ayrıca 24 hastada endotelial mikro tanecikler (endothelial microparticles=EMPs) ve endotelial progenitor hücreler (endothelial progenitor cells=EPCs) ölçüldü.
Akdeniz Diyeti uygulanan hastaların FMD değerleri Düşük Yağ Diyeti uygulananlara göre ağır endotel disfonksiyonu olan hastalarda bile daha yüksek bulundu.
Akdeniz Diyeti uygulayanlarda EPC seviyeleri Düşük Yağlı Diyet grubuna göre daha yüksek EMPs ise daha düşük bulundu.
Gene Akdeniz Diyeti grubunda oksijen radikalleri, apoptozis, hücre yaşlanması daha az, hücre çoğalması ve yeni damar oluşumu ise daha fazlaydı.
Her diyet, endotel disfonksiyonu ile ilişkili biyolojik süreci modüle eden epigenetik ve proteomik faktörlerdeki farklı değişikliklerle ilişkilendirildi.
Araştırmacılar bu sonuçları, “Akdeniz Diyetinin, Düşük Yağlı Diyete kıyasla endotel fonksiyonunu daha iyi modüle ettiğini ve şiddetli endotel disfonksiyonu olan koroner kalp hastalarında bile daha iyi bir vasküler homeostaz dengesi ile ilişkili olduğunu göstermektedir” sözleriyle yorumluyorlar.
Gelelim neticeye
Yağsız diyet safsatası ağır bir darbe daha yemiş oldu. Yağsız diyet olmaz ama yağ dediğin tereyağı ve zeytinyağı olmak kaydıyla. Tabii ki margarin ve tohum yağlara hayır, hayır, hayır!