Duygusuz olmak kadar dünyada dert yok Öyle salgın ki bu illet kurtulan fert yok
Medeni bir insan gördü en küçük bir iyiliğe ve ilğiye karşı bir ömür boyu borçlu hisseder kendini. Hayat sevgiyle yaşamdan başka nedir ki ? Hepimizin özlemi
bu değil mi ? İnsan en güzel surette yaratılmış. Kendi kendini zedeleme,
hoşca bak zatına, zübbe-i alemsin sen... diyor Şeyh Galib.
Allahu Teâlanın yarattığı her mahlukta kudreti mevcut, kâinattaki her zerrede bir zerafet mevcut. Tabiki görmek isteyene, anlamak isteyene, kâinattaki muhteşem senfoniyi duymak isteyene. Görenedir görene, köre nedir köre ne.
Yaratan ile yaratılan arasındaki manevi bağdır sevgi. İşte Rahmanın sonsuz rahmeti bunun nişanesi. Can dünyaya cemâl ile gelir, cemâl ile cemalleşir ve cemâliyle vuslata kavuşur. İşte kulun cemâlide kusurları hoş görmektir.
Esmâlar kuldaki tecelliye göre tezahür eder. Hangi esmâ kulda daha çok görülürse
kul o şekilde şekillenip kemâlleşir, bu cemâlde eriyip cemâlleşir. O esmâ, kulun
ismi âzamı olur.
Men rafea nefsehu fegad arefe rabbehu... Nefsini bilen Rabbini bilir. Onlar nefslerin zaaflarını zabdedip, nefslerini dizginleyerek nefslerine galip gelirler. Vehuve meakum eynema kuntum... Nerede olursanız olun O sizinle beraberdir, ayetinin sırrıyla yaşar, venahnu agrabu ileyhi... Ben size şah damarından daha yakınım... ayetinin sırrıyla hareket ederler.
İşte hoşgörü makamının 2 temel kuralıdır bu ayetler. Bu ayetler ilke kabul edilirse Yaratandan ötürü yaratılan hoş görülür. İnsan bir mekandır aslı lâmekan. İnsanın rengi kimliği insanın zatının çekirdeğidir. Taatler çekirdeğe yön veren temel faktörlerdir. İşte ruhun asli vatanına tertemiz dönmesi bu faktörlere bağlıdır.
Razıyallahu anhum verazu anhu...Sen Ondan razı, O senden razı olarak dön...
ilahi övğüsü insanın ideali olmalıdır. Çünkü güdülen dava kutsal bir idealdir
ruhu karartmadan Rabbe kavuşturan. Bir çeşmeden akan su, acı-tatlı olmaya
ilkesiyle Yunus’un ideali, yaratılanı Yaratandan ötürü hoş görmek oldu.
Ne olursan ol gel, çağrısı Mevlananın ideali oldu.
Nârında hoş Nurunda hoş iştiyakı İbrahim Hakkı Hz’lerinin ideali oldu.