Paralı poşet uygulaması ile üretimleri düşen sanayiciler çözüm arayışına girdi.
Yeni yılla birlikte hayatımıza giren ‘poşet’ düzenlemesi vatandaşı da sanayicisini de memnun etmedi. Bir süreden beri plastik sanayi temsilcileri sıkıntılarını farklı mecralarda duyurmaya çalışıyor. Poşette ücret uygulamasının şimdiden 2 bin kişinin işsiz kalmasına neden olduğu açıklandı. Yapılan tahminler sektörde çalışan 10 bin kişinin işsiz kalabileceği yönünde.
DÜNYA Gazetesi’ni ziyaret eden Plastik Sanayicileri Derneği (PAGDER) Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Gülsün, sektörde hızlı bir küçülme yaşandığını belirterek düzenlemeye Avrupa Birliği’nde (AB) olduğu gibi tek kat 50 mikron ayarı yapılmasını istedi. Gülsün, AB’de tek kat 15-50 mikron arası plastik poşetler için ücretin zorunlu olduğunu belirterek, “50 mikronun üzerine çıktığında o poşetin taşıma gücü artıyor ve zaten bir kereden fazla kullanılabiliyor. Türkiye’deki mevzuatta bunun dikkate alınması gerekir. 2017 yılında görüşe açılan Ambalaj Atıkları Kontrol Yönetmeliği’nin ilk taslak düzenlemesinde bu ayrım vardı. Fakat yapılan değişiklikler sonrası bu ince ayar kaçmış oldu. Biz sektörün talepleri dikkate alınarak kanunun yeniden gözden geçirilmesini istiyoruz. Bundan 3 yıl önce makine ve teçhizat yatırımı yapmış sanayici halen leasing borcunu ödüyor. Bu sektöre bir ‘dönüşüm’ zamanı tanınmalı” dedi.
Şimdiden yüzde 50 daralma var
PAGDER Başkanı Gülsün’ün verdiği bilgiye göre plastik sanayicileri geçen yıl 6.2 milyar dolar ihracat yaptı. İhracata dolaylı katkısı ise 12 milyar dolar. Sektörün bu yılki ihracat hedefi ise 7 milyar dolar. 7 bin 500 işletmenin faaliyet gösterdiği sektörün toplam istihdamı ise 330 bin kişi. Plastik sektörünün yıllık üretimi 9.5 milyon ton. Plastik poşet üretimi ise bunun yaklaşık yüzde 3.5’i yani yaklaşık 350 bin ton. Sektörde istihdam edilen kişi sayısı ise 20 bin. Üreticinin şimdiden yüzde 50 daralma yaşadığını kaydeden Selçuk Gülsün, “İşleme kapasitesi olarak dünyada yedinci, Avrupa’da ikinci sırada yer alan bir sektörüz. Şimdi, üretimde çarkların durduğunu söylüyoruz. Poşetin sorumluluğu mahalle bakkalına verilmemeli. İşsiz kalan insanlar, işlemeyen boş kalan makinelar ne olacak, bu projelerden söz eden olmadı. Bu sektörde imalat yapan işletmelere nasıl bir geçiş projesi planlandı bu konuda da bilgi yok. Dolayısıyla, sağduyulu hareket etmekte fayda görüyoruz. Bir düzenleme yapılırken, kervan yolda dizilir anlayışı ile hareket etmek ülkeye fayda değil zarar getiriyor” diye konuştu.
Sanayicinin talebi
-Tek kat 50 mikronun üzerindeki ve biyobozunur poşetler ücretlendirilmemeli.
-Poşet bedeli 200 metrekarenin üzerindeki satış noktalarından alınmalı.
-Çevrime şans tanınmalı ve geri dönüşüm ödüllendirilmeli.
-Geri kazanım fonu sanayinin dönüşümüne destek olmalı.
-Oluşturulacak fonda iş dünyasının temsilcileri de yer almalı.
-Sanayiciye sattığı poşetin iade yükü bindirilmemeli, stokların eritilmesi için süre uzatılmalı.
Rant ekonomisi oluştu
Kanun çıktığından beri 10 günde bir yenileme geldiğini ama bugün barkodsuz poşetini ücretle satmak isteyen esnaf olduğuna vurgu yapan Gülsün, “Barkotsuz 5 kuruşluk poşeti 25 kuruşa satarak dahi bir rant ekonomisi oluşturuldu” dedi. Gülsün, plastik sektörünün ağustos ayında yaşanan kur şokunu da ekim-kasımda hissetmeye başladığı bilgisini de paylaşarak, “Sektör, 24 saat 5 gün tam kapasiteyle çalışıyordu. Şimdi işletmelerimiz ortalamada günde tek vardiya yüzde 80 kapasiteyle çalışıyor. Buna rağmen istihdamımızda bir azalma söz konusu değil şimdilik. Kadrolarımızı kendimiz yetiştiriyoruz. Kendi yetiştirdiğimiz işgücünü kaybetmek istemiyoruz” dedi.