Koyunlarda Kara Hastalık diğer adıyla Enfeksiyöz Nekrotik Hepatitis, koyunlarda Clostiridium novyi Tip B toksinleri tarafından meydana getirilen, karaciğer nekrozu ve toksemiyle karakterize toksienfeksiyöz bir hastalıktır. Çok nadirende olsa bazı sporadik olgularda sığırlarda da görülmektedir. Hastalık genellikleAkut Fasciolasisin bir komplikasyonu olarak ortaya çıkar.Cl. novyi Tip Bgram pozitif (+) ve anaerob bir bakteridir.
Etiyoloji, Epidemiyolojisi ve PatogenezKara hastalığın etkeni olan Cl. novyi toprakta ve koyunların sindirim sisteminde fazla bulunur. Topraktaki Cl. novyi sporları gıdalarla alınır. Bağırsak mukozasını geçerek karaciğere gelir. Uzun süre burada inaktifolarak kalırlar. Fascioliasis e bağlı karaciğer tahribatı sonrası sporlar vejetatif hale geçere ürer ve toksin salgılarlar. Bunun sonucunda hastalık tablosu gelişir. Hastalık tüm Dünya da oldukça yaygındır.
Bulaşma sindirim yolu ile olur. Morbidite düşük, ölüm oranı çok yüksektir. İnkubasyon süresi kısa sürede şekillenir.
Klinik Semptomlarİnkubasyon süresi kısa olmasından dolayı hastalığın klinik seyrini takip etmek pek mümkün değildir.
Sonbahar ve kış aylarında besi durumu iyi olan erişkin koyunlar arasında sporadik olaylar halinde ani ölümler görülür. Koyunlar klinik semptom göstermeden ağılda veya meradasternal durumudayatar vaziyette ölü bulunurlar.Klinik semptomların seyredilebildiği durumlarda;
Sürünün gerisinde kalması Ayakta duramama Yürümek için zorlanması vegeri gerigittiği ve yere düşer Solunum hızlı Şiddetli depresyon Başlangıçta geçici bir ateş, sonra hipotermi ve derininsoğukhissedilmesi Rumen hareketlerinin kaybolması Karaciğer bölgesindeki palpasyonunda abdominal ağrı Dışkı yarı sulu Bazı durumlardaperiorbital ödem Ayırıcı Tanı Vücudun çeşitli yerlerinde ödematöz şişliklerin palpe edilmemesi ileYanıkara Topallık ve krepitasyon sesi alınan lezyonların bulunmaması ileMalign Ödemden Hemoglobinuri ve ikterusun görülmemesi ileBasiller İkterohemoglobinuri den Mukoza ve peteşilerin görülmemesi ve son dönemde doğal deliklerden kan gelmemesi ileAntraksdan Sinirsel belirtilerin ve ishalin olmaması ileEnterotoksemiden ayrılır. TedaviÇok erken ki bu dönemi yakalamak etiyolojide de bahsettiğimiz gibi çok zor ve ender görülür ki yüksek dozda penisilin ve tetrasiklin sonuç alınabilir. Antiserumdan yararı olabilir.
Hayvanlar çok sulak yerlerde otlatılmamalı ve fasciolasis ile mücadele edilmelidir.