Geçtiğimiz hafta piyasaların gözü kulağı Cumhurbaşkanımız sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan Ekonomi Reform Paketinde idi. Ekonomik Reform Paketi ile piyasalara bir heyecan geldiğini gördüm. Gerçekten de Covid-19 Pandemisi’nin ekonomik etkilerinin yoğun olarak göründüğü günümüzde atılmış doğru bir adım. Türkiye’nin ekonomik kalkınma ve büyümesinde yeni bir hikaye yazmak gerekiyor.
Pakette özellikle istihdamı destekleyecek, teşvikleri güçlendirecek ve işverenlerin pandemi sonrası toparlanmalarını destekleyecek adımlar da var. Bugün pakette iş ve sosyal güvenlik dünyasını ilgilendiren başlıkların öne çıkanlarını ve ilave olarak eklenebilecek başlıkları sıraladık:
İstihdam teşvikleri revize edilecek. İstihdam teşviklerinin etkinlikleri gözden geçirilerek; mevcut teşviklerde mükerrerliğe sebep olan uygulamalar ve birbirini dışlayan verimsiz teşvikler belirlenecek, teşvik sisteminde sadeleştirmeye gidilecek.
Salgının istihdam piyasalarında oluşturduğu tahribatı gidermek için İlave İstihdama Finansman Desteği adıyla yeni destek modeli getiriliyor. Mikro ve küçük ölçekli firmalarımızdan likidite sıkıntısı çekenlere yönelik istihdama kattıkları her bir ilave kişi için KGF kefaletiyle 100 bin TL’lik krediye erişim imkanı sağlanacaktır. Kredinin maksimum limiti 500 bin TL (ilave 5 istihdam) olacaktır.
İstihdam aracılığıyla sağlanacak bu kredi 2 yıl vadeli olup, ilk 6 ayı geri ödemesiz kullandırılacak. İstihdam taahhüdünü yerine getiren firmanın, istihdama kattığı her 1 kişi için 12 ay boyunca ödediği sosyal sigorta ve işsizlik sigortası primleri, firmaya katkı olarak kredi faiz bakiyesinden düşülecek. Böylece ilave istihdam oluşturan firmalar, düşük finansman maliyetiyle kredi kullanma imkanına kavuşacak.
Nakdi Ücret Desteğinden faydalanıp, çalışanını tekrar istihdama dahil eden işverenler de şartları taşımaları durumunda İlave İstihdama Finansman Desteğine dahil edilecekler.
Genç istihdamını artırmak için Genç İstihdam Ulusal Strateji Belgesi hazırlanıp, hayata geçirilecektir. Özellikle genç işsizliği ülkemizin büyük bir sorunu olarak mücadele edilecek.
Mesleki Eğitim Merkezlerini gençler için daha cazip kılmak adına kalfalık döneminde alınan ücretlerde iyileşme sağlanacak.
Mesleki Eğitim Merkezlerinde eğitim gören öğrencilerin ücretleri kamu tarafından karşılanarak, işveren üzerindeki yükler kaldırılacak.
Yeni nesil çalışma yöntemleri yaygınlaştırılacak. Uzaktan çalışma mevzuatı, yeni iş modellerine uyum sağlayacak şekilde revize edilecek.
Kısmi süreli çalışanların hafta tatili, yıllık ücretli izni hak etme süresi ve kıdem tazminatına hak kazanma sürelerinin Kanunda açıkça belirtilmesine yönelik düzenleme yapılacak.
Geleceğin işleri odaklı bir işgücü ve istihdam politikasına geçilecek. İşgücü piyasasını yönlendirmek için “sektörel beceri haritaları” oluşturularak sektörel işgücü planlaması yapılacak.
Geleceğin mesleklerinde yeni iş olanaklarını oluşturmaya katkı sağlayacak geçiş destekleri devreye alınacak.
Dijital yetkinliklerin geliştirilebileceği kuruluşlarda uzun dönem staj programları desteklenecek.
Ayrıca Ekonomi Reform Paketinde şu başlıklar da dikkat çekiyor:
Tarlada ve hallerde kalan ürünler Dijital Tarım Pazarı (DİTAP)’ına açılacak özel bölümde alıcılarla buluşturulacak. Özellikle zincir marketlerin meyve sebze alımlarının en az yarısını yerel üreticilerden sağlamaları için DİTAP önemli açılım sağlayabilir. Sebze ve meyve zaiyatının azaltılması için soğuk zincir oluşturulmasına destek verilmesi de bu hususa önemli bir katkı sağlar. Meyvecilik için de tıpkı buğdayda olduğu gibi boylama-paketleme ekipmanı da olan lisanslı soğuk hava depoculuğu yatırımları getirilmelidir.
Elbette ki bu bir kısmı makro nitelikli hedefleri gerçekleştirmek kolay olmayacak. Ancak Reform Paketi sorunların üstesinden gelmeye odaklanmış yenilikçi bir bakış açısı sunuyor.
Özellikle 4.Dönem Geçici Vergi Beyannamesinin Kaldırılması, asgari ücrete kadar gelirlerden vergi alınmaması, matrah arttırımı, kasa ve stok affı, tarımsal işçilerine de vergi ve SGK prim avantajı sağlanması, çalışma hayatı denetimlerinde objektifliğin sağlanması ve istihdam teşviklerinin sadeleştirilmesi gibi konu başlıkları da Reform Paketini taçlandıracaktır.