Bukalemunlar Nasıl Renk Değiştiriyor?

Bukalemunlar Nasıl Renk Değiştiriyor? Bukalemunların renk değiştirdiğini artık günümüz dünyasında herkes bilmektedir. Peki bunu nasıl yaptıklarını pek bilinmemektedir. Bukalemunlar tarif edilemeyecek şekilde tüm renk tonlarına bürünerek en renkli sürüngenlerdendir.

İsviçre’deki Cenevre Üniversitesi bilimcilerinin geçtiğimiz hafta Nature Communications‘da yaptığı açıklamaya göre, leopar bukalemunun derisinde sadece bir değil iki kat kristalli hücre bulunuyor. Hücreleri gererek veya gevşeterek yansıyan ışığın rengini değiştiren hayvan, hızlı bir şekilde renk değiştirme olanağı elde ediyor.

Deri yüzeyine yakın duran iridofor adlı hücre katmanı, sadece yetişkin erkek leopar bukalemunda (Furcifer pardalis) tam anlamıyla gelişmiş durumda bulunuyor ve eş bulma amacıyla renkli gösteriler yapmakta kullanılıyor. Kristaller, hayvanın gevşeme durumunda olduğu gibi birbirine yakın durduğunda mavi ışığı yansıtıyor. Bukalemun derisindeki sarı pigmentlerle bir araya gelen bu ışık hayvanın yeşil görünmesine yol açıyor. Hücreleri gerip kristalleri birbirinden uzaklaştırmak ise sarı ila kırmızı arasında renkler ortaya çıkarıyor.

Bütün bukalemunlarda, sadece ısı olarak hissedilen görünmez dalga boylarına yakın neredeyse kızılötesi ışık başta olmak üzere daha geniş bir ışık tayfını yansıtan daha derinde başka bir iridofor katmanı bulunuyor. Bilim insanları, derindeki bu kristalli hücrelerin soğukkanlı hayvanların beden ısılarını ayarlamaya yaradığını, daha üstteki renk değiştirici hücrelerin ise kamuflaj ve etkileyici çiftleşme gösterileriyle ilgisi olduğunu tahmin ediyor.Onlar bukalemunların kristalleri nasıl kontrol ettiklerini anlamaya çalışırken, başka bilim insanları da renkleri solmayan boya ve kumaş gibi malzemeler üretmek amacıyla renk yaratıcı doğal nanoyapıların aynısını oluşturmaya çalışıyorlar.

Yeni araştırma, bukalemunlarda potansiyel olarak farklı amaçları olan kristalli hücre katmanlarının ortaya çıkarıldığı ilk çalışma. Farklı kullanımları, bukalemunların kristaller için iki ve hatta üç görev geliştirdiğini ortaya koyuyor: muhteşem bir gösteriş aracı ve kızgın güneşe karşı koruma olmanın yanı sıra iyi bir kamuflaj olduğunu söylüyor araştırmayı gerçekleştirenlerden Michel Milinkovitch.

Doğada bir şeyi renkli hale getirmek için iki farklı yöntem var; pigment kullanmak ya da ışığı yansıtan kristal yapı matrislerine sahip olmak. Fotonik kristaller adı verilen bu ışık yansıtıcılar kelebeklerin, böceklerin, balık pullarının ve kuşların tüylerinde görülen renkli parıltının nedeni. Aynı zamanda büyük kamuflaj ustaları kafadanbacaklılara denizler altındaki ortamlarında görünmez olma olanağı da veriyor. Pigmentler solabiliyor ama yapısal renk, alttaki kristaller yok olana kadar parlaklığını koruyor.

Milinkovitch ve meslektaşları, bukalemunların bu kristalli hücreleri ayarladıklarını ortaya koydular ama bunu tam olarak nasıl yaptıklarını henüz bilmediklerini belirtiyorlar. Onlar bukalemunların kristalleri nasıl kontrol ettiklerini anlamaya çalışırken, başka bilim insanları da renkleri solmayan boya ve kumaş gibi malzemeler üretmek amacıyla renk yaratıcı doğal nanoyapıların aynısını oluşturmaya çalışıyorlar.