Dünya genelinde 300’den fazla bitki ve üründe zarar yapan ve istilacı bir tür olan Kahverengi kokarcanın dünyada oluşturduğu zarar her yıl 1 trilyon dolar, ABD’de ise 140 milyar dolardır. Dünyanın en büyük fındık üreticisi olan Ülkemizde fındık; 400 bin ailenin geçimini sağlamakta olup yaklaşık 8-9 milyon insanı doğrudan ilgilendirmektedir. Kahverengi kokarca Ülkemize ilk defa , 2017 yılında Gürcistan’dan giriş yapmış, 2019 yılında Artvin, Rize, Trabzon, Giresun, Ordu, Samsun ve İstanbul’da görülmüştür. Tüm istilacı türler de olduğu gibi Kahverengi kokarcanın da hızlı üreme ve popülâsyonunu artırma , farklı iklim koşullarına adaptasyon yeteneğinin yüksek oluşu, (sıcaklık, nem gibi), yüksek uçma yeteneği ( yaklaşık 100 km), doğal düşmanlarının olmayışı ve ticari yolla( nakliye) kolaylıkla yayılması gibi özelliklerinden dolayı mücadelesi çok güç ve zahmetlidir.
“Türkiye ve Akdeniz Ülkeleri Tarımı için Potansiyel bir Tehdit: Kokulu Böcekler” konulu Uluslar arası Çalıştay, 28-29 Ocak 2020 tarihinde İstanbul’da gerçekleştirilmiştir. Çalıştayda; çeşitli ülkelerden katılımcıların yanı sıra organizasyonda yer alan OMÜ Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Celal TUNCER “ Türkiye Fındık Bahçelerinde Pis Kokulu Böcek Sorunu ve Kahverengi Kokarcanın Türk Tarımı İçin Önemi” konulu bir sunum yapmıştır. Tuncer yaptığı konuşmada; Pis kokulu böceklerin çok sayıda bitkide beslenme yeteneği olan 5000 farklı türünün olduğu, bu türler içerisinde farklı bir tür olan Kahverengi kokarcanın son derece istilacı bir tür olduğu, çok kısa bir sürede yayılma ve 300’den fazla kültür bitkisinde zarar yapma kapasitesine sahip olduğunu belirtmiştir. Tuncer ayrıca; zararlının Türkiye’de öngörülen biyolojik yaşam döngüsünün Ocak-Şubat-Mart kışlama, Mart-Nisan-Mayıs ergin çıkışı, Haziran-Temmuz yumurtlama, Haziran-Temmuz- Ağustos nimfler, Ağustos-Eylül-Ekim yeni nesil erginler, Eylül-Ekim-Kasım 2. Generasyon yumurta, nimf, ergin ve Kasım-Aralık kışlama dönemi olabileceğini ifade etmiştir. Araştırmacı; zararlının, Ülkemizde en çok görüldüğü Artvin İli’nde 1 döl verirken, Samsun’da 2 döl vermesinin öngörüldüğünü, İlimizde risk altındaki ürünlerin başta fındık olmak üzere şeftali, kayısı, kiraz, elma, armut üzüm, domates, biber, fasulye, mısır, soya, çeltik ve buğday olduğunu, sadece fındıkta %30 civarında zarar yapmasının beklendiğini sözlerine eklemiştir. Tuncer, öncelikle Türkiye’de zararlı risk haritasının ivedilikle oluşturulmasının gerektiğini ve yapılacak biyolojik mücadele ve doğal düşman çalışmalarının süratle hayata geçirilmesinin gerekliliğini vurgulamıştır.
Tarım ve Orman İl Müdürü İbrahim SAĞLAM konu ile ilgili yaptığı açıklamada İlimiz tarımı için ekonomik anlamda ciddi tehdit olan Kahverengi kokarca ile ilgili eğitim –yayım ve survey çalışmalarının 2018 yılından itibaren hız kesmeden devam ettiğini, Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nden temin edilen tuzaklarla Terme, Çarşamba, Salıpazarı, Tekkeköy ve Ondokuzmayıs İlçelerinde toplam 17 tuzakta haftada iki kez kontrol edilerek zararlı takibinin yapıldığını belirtmiştir. İl Müdürlüğümüzce hazırlanan eylem planı çerçevesinde İl ve İlçe Müdürlüklerinde görevli teknik elemanlar marifetiyle, Kahverengi kokarcanın aktif hale geçebileceği Mart ayından itibaren ekonomik öneme haiz başta fındık olmak üzere meyve, sebze, soya, mısır, çeltik, buğday vb. kültür bitkileri alanlarında sürveyler yapılarak, zararlı ile mücadele çalışmalarının yürütüleceğini ifade etmiştir.
Samsun Haber, Samsun Haberleri, Haber Samsun, Samsun, Haber, Son Dakika, Altinovagazete.com
