ÇORUM (AA) - KEMAL CEYLAN - Çorum'da Osmanlı döneminde inşa edilen ve çok az örneği bulunduğu belirtilen 157 yıllık Velipaşa Hanı, Çorum Belediyesi tarafından restore edilerek turizme kazandırıldı.
Yozgat Beylerbeyi Veli Paşa tarafından 1865'te yaptırılan Çepni Mahallesi'ndeki tarihi han, uzun dönem "Anadolu Oteli" olarak kullanıldı.
Bin metrekare alana inşa edilen iki katlı han, bitişiğindeki 35 odalı otel kısmıyla 1914 yılında çıkan yangında büyük oranda hasar gördü.
Yeniden inşa edilerek bugünkü halini alan yapı, mülk sahipleri tarafından market ve depo olarak kullanıldı. Tarihi han, Çorum Belediyesince turizme kazandırılmak üzere 35 yıllığına kiralandı.
Belediyenin, Orta Karadeniz Kalkınma Ajansının (OKA) mali desteğiyle başlattığı restorasyon projesi, binanın fiziki özellikleri tamamen korunarak 5 yılda tamamlandı.
Restorasyon kazısında çıkarılan çeşme taşı, eski fotoğraflardan tespit edilen yerine yerleştirildi.
Süslemeleri, işçiliği, mimari ve inşaat mühendisliği açısından özel bir eser olarak değerlendirilen han, kentin kültürel hayatına katkı sağlayacak.
Çorum Belediye Başkanı Halil İbrahim Aşgın, Velipaşa Hanı'nın türünün ayakta kalan nadir örneklerinden olduğunu söyledi.
- "Türkiye'nin çok önemli restorasyon projelerinden"
Önemli bir tarihi eseri ülke turizmine kazandırmanın mutluluğunu yaşadıklarını vurgulayan Aşgın, "Velipaşa Hanı'nın restorasyonu, Türkiye'nin çok önemli restorasyon projelerinden bir tanesi. Çünkü ahşap mimari ile ahşap taşıyıcı olarak yapılan Türkiye'deki en büyük han olarak biliyoruz Velipaşa Hanı'nı. Bu hanın yaklaşık 160 yıllık tarihi var." dedi.
Tarihi yapının mutlaka geleceğe aktarılması gerektiği düşüncesinden hareketle restorasyonun başladığını anlatan Aşgın, "Çünkü çok iddialı bir bina. Ahşap taşıyıcılı, Türkiye'nin en büyük hanı. Restorasyon çalışmaları tamamlandı, yaklaşık 5 yıl süren yoğun çabanın ürünü olarak adeta bir şaheser ortaya çıktı. Gelen, gören herkes takdir ediyor. Kitabe orijinal, süslemeler orijinaline sadık kalınarak yaptırıldı. Ahşap bezemelerin önemli kısmı ilk yapıldığında, 160 yıl önce nasılsa şu anda da aynı şekilde, mümkün olduğunca korunarak yapıldı." diye konuştu.
- "Turizm alanında şehrimize büyük hizmetler verecek"
Aşgın, handa 10 metrekarelik 22 oda bulunduğunu belirterek şöyle devam etti:
"Tarihi dokuya uygun yaptığımız hanı, tarihi misyonuna uygun şekilde işlevselleştireceğiz ve turizm alanında şehrimize büyük hizmetler verecek. Handa yöresel yemeklerimizin ikram edileceği büyük bir restoran olacak. Burada Velipaşa Kahvecisi ismiyle bir sosyal tesis açıyoruz. Tarihi Türk kahvesini Çorum versiyonuyla misafirlere ikram edeceğiz. Yukarıdaki 22 oda şehir müzesi olarak hizmet verecek. Çalışmaları devam ediyor, birkaç ay içinde hazır olacak. Üç katlı hanın orta katını kütüphane ve kent arşivi olarak planladık. Binlerce kitap bağışı yapan hocamızın ismini vererek vatandaşlarımızın hizmetine sunacağız. En üst katta 4 oda var, burası da misafir konukevi olarak hizmet verecek. Bir de basın müzesi oluşturuyoruz.
Hanın önünde 6 iş yeri var. Orayı da kendi kültürümüzü tanıtacağımız alanlar olarak düşündük. Meşhur Çorum leblebisini geleneksel yöntemlerle üretecek bir iş yeri olacak. Özellikle köylerden topladığımız yöresel, tarihi ve nostaljik değeri olan eserlerin satışının yapılacağı bir dükkan olacak. Çorum su böreği, baklavası, mantı gibi yöresel ürünlerin satışının yapılacağı bir iş yeri olacak. Nihayetinde 'Hanımeli' yöresel ürünlerin satışının yapılacağı ve hediyelik eşya satışının yapılacağı alanları planladık, ihalesini yaptık. İnşallah önümüzdeki günlerde faaliyete geçecek."
Bir buçuk asrı aşkın süredir şehre hizmet veren hanın, restorasyonla birlikte daha asırlarca hizmet etmesini sağladıklarının altını çizen Aşgın, "Yaklaşık 160 yıllık, muhteşem mimariye sahip bu hanın her bir santimetresini şehrimizin tanıtımına, kültürüne, turizmine katkı verecek şekilde kullanmış olacağız. Güzel bir planlama yapıldı." ifadelerini kullandı.
