İSTANBUL (AA) - Medicana Sağlık Grubu Organ Nakli Bölüm Başkanı Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Tuncer, tüm dünyada aciliyet sırasına göre merkezde hemodiyaliz tedavisi gören, evde diyaliz tedavisi alan, böbrek nakli olmuş ve henüz bir replasman tedavisi almayan son dönem böbrek yetmezliği bulunan hastaların acil aşılanması gereken yüksek riskli grupta olduklarının kabul edildiğini kaydetti.

Medicana açıklamasına göre, Tuncer, diyaliz hastaları ve böbrek nakli olmuş hastalarla ilgili aşı uyarısında bulundu.

Böbrek hastalarında Kovid-19 enfeksiyonuna bağlı ölüm oranlarının özellikle bazı alt gruplarda normal popülasyona göre yüksek olduğunu belirten Tuncer, bu nedenle tüm dünyada aciliyet sırasına göre merkezde hemodiyaliz tedavisi gören, evde diyaliz tedavisi alan, böbrek nakli olmuş ve henüz bir replasman tedavisi almayan son dönem böbrek yetmezliği bulunan hastaların acil aşılanması gereken yüksek riskli grupta oldukları kabul edildiğini kaydetti.

İngiltere'deki böbrek hastalarında Kovid-19 enfeksiyonunun sonuçlarının paylaşıldığı "Diyaliz: İngiltere Renal Registry" araştırmasını aktaran Tuncer, "Araştırma verileri, 11 kasıma kadar merkezde hemodiyaliz tedavisi gören 662 hastanın Kovid-19 'dan öldüğünü göstermiştir. Bu rakam merkezde hemodiyaliz tedavisi gören hastaların neredeyse yüzde 3'üdür. İlk dalga sırasında Kovid-19 ile enfekte olan merkez içi hemodiyaliz hastaları için 14 günlük ölüm oranı yüzde 20 idi. Bu hastalar haftada üç kez hemodiyaliz tedavi tesislerini paylaşırlar ve enfeksiyonu en aza indirmeye yönelik önemli çabalara rağmen, hastalar arasında ve personele yanlışlıkla bulaşma riski altında kalırlar." bilgilerini verdi.

Araştırmanın "Böbrek nakli" başlığına değinen Tuncer, Kovid-19 salgınının, böbrek nakli olan veya böbrek nakli bekleyen kişiler üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğunu ifade eden Tuncer, "25 Kasım 2020 itibarıyla böbrek nakli olan kişilerde bin 271 pozitif Kovid-19 testi kaydetmiştir. (İngiltere'deki tüm böbrek nakli alıcılarının yüzde 3,2'si). Bu pandemi döneminde Kovid-19 için pozitif test edilen böbrek nakli olan kişilerden 208'i (yüzde 16) hayatını kaybetti. Kovid-19 aşılarının bu son derece savunmasız hastalarda Kovid-19 enfeksiyonuna karşı koruma sağlamasını bekleniyor. Etkili bir Kovid-19 aşısı, personel ve hasta enfeksiyonunu azaltarak daha düşük ciddi hastalık ve ölüm oranlarına neden olur." değerlendirmesini yaptı.

- "Ev diyalizi, böbrek nakli alıcıları ve son dönem böbrek hastaları sonraki öncelikli gruplar"

Tuncer, henüz diyaliz veya organ nakli tedavileri almayan son dönem böbrek yetmezliği bulunan kişilerin henüz renal replasman tedavisi almayan ancak eGFR'si 15 ml / dak'dan az olan (CKD evre 5) hastaların da enfekte olması durumunda Kovid-19'dan hayatını kaybetme olasılığının normal popülasyona göre daha yüksek olduğu uyarısında bulunarak, "Erken aşılama bu riski azaltabilir. Ek olarak, bu grubun, halihazırda diyaliz tedavisi görenlerle birlikte erken aşılanması, bu tedaviyi alabilenlerin güvenli ve zamanında nakledilmesine de izin verecektir." uyarısında bulundu.

Tuncer, İngiliz Böbrek Topluluğu'nun önerilerine ilişkin şunları kaydetti:

"Merkezde hemodiyaliz tedavisi alan hastaların aşılanmasına öncelikli odaklanma gerekiyor. Ev diyalizi, böbrek nakli alıcıları ve son dönem böbrek hastaları sonraki öncelikli gruplar. Böbrek bakımında çalışan hastayla yüz yüze gelen tüm personel, Kovid-19 aşısına öncelikli erişim almalıdır."

- Avrupa verileri

Tuncer, Kovid-19 olan böbrek nakli ve diyaliz hastaları hakkında ileriye dönük olarak ayrıntılı veri toplamak için özel olarak tasarlanmış Avrupa Böbrek Derneği Kovid-19 Veri tabanı (ERACODA) kurulduğunu ifade ederek, şu bilgileri verdi:

"Kaydedilen bin 73 hastadan 305'i ( yüzde 28) böbrek nakli ve 768'i ( yüzde 72) sırasıyla yaş ortalaması 60 ± 13 ve 67 ± 14 yıl olan diyaliz hastasıydı. 28 günlük ölüm olasılığı böbrek naklinde yüzde 21,3 ve diyaliz hastalarında yüzde 25 idi. Mortalite, öncelikle böbrek nakli hastalarında ileri yaşla ve diyaliz hastalarında yaş ve kırılganlıkla ilişkiliydi. Sonuç olarak; 28 günlük vaka ölüm oranı, Kovid-19 ile böbrek replasman tedavisi gören hastalarda yüksektir ve esas olarak risk faktörleri yaş ve kırılganlık tarafından yönlendirilir."

Türkiye'de 47 merkezde yapılan bir çalışmaya, kontrol aşamasında 450, Hemodiyaliz-HD aşamasında 390, böbrek nakli-RT aşamasında 81 ve son dönem böbrek yetmezliği aşamasında 289 olmak üzere toplam bin 210 hastanın dahil edildiğini aktaran Tuncer, "Hastaların yoğun bakıma yatma oranı yüzde 22 idi. Hastaların yüzde 14,2'si hayatını kaybetti." ifadelerini kullandı.

Amerika Birleşik Devletleri'nin, CDC Aşılama Uygulamaları Danışma Komitesi'nin (ACIP), aşamalı bir dağıtımda erken aşılamayı; sağlık personeli, uzun süreli bakım tesislerinde ikamet edenler, altta yatan tıbbi nedenlerden dolayı ciddi Kovid-19 hastalığı için yüksek risk altındaki kişiler, 65 yaş ve üstü kişiler ve temel ve kritik sektörlerdeki çalışanlara uygulayacağını duyurduğunu belirten Tuncer, buna göre, nakil alıcıları, diyaliz hastaları ve son dönem böbrek yetmezlikli hastaların "şiddetli Kovid-19 için yüksek risk altındaki kişiler" grubunda bulunduğunu kaydetti.

- "Kovid-19 aşılarının etkinliğinin organ nakli alıcılarında daha fazla araştırılması gerekecek"

Tuncer, aşının hastaları hastalanmaktan ve ardından hastaneye kaldırılmaktan koruyacağını, ancak yine de virüsü taşıyıp başkalarına bulaşıcı olma riskinin devam ettiğini belirtti.

Aşı olanların hala maske takması ve fiziksel mesafeye dikkat etmesi gerektiğini aktaran Tuncer, şunları kaydetti:

"Pfizer ve Moderna mRNA aşıları, bağışıklığı yeterli kişilerde verilere sahiptir. Kovid-19 enfeksiyonunun önlenmesinde yüzde 94,1-95 oranında aşı etkinliği gösterilmiştir. 65 yaş üstü hastalarda genç hastalara benzer sonuçlar alınmıştır. Veriler ayrıca aşılanmanın şiddetli enfeksiyon meydana geldiğinde, hastalığın genellikle hafif geçirilmesini sağladığını göstermektedir.

Şu anda antikor titrelerinin aşılama sonrası en az 4 ay devam edebildiğini biliyoruz. Kovid-19 aşılarının etkinliğinin organ nakli alıcılarında daha fazla araştırılması gerekecektir. Solid organ nakli alıcılarının aşılama sonrası antikor tepkileri bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullandıklarından, nakil olmayanlara göre genellikle daha düşük olabilir."

- Nakilden 2 hafta önce veya nakilden 6 ay sonra

Medicana Sağlık Grubu Organ Nakli Bölüm Başkanı Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Tuncer, Kovid-19 aşılarının immünojenitesi ve etkinliğinin transplantta bilinmediğini ifade ederek, değerlendirmelerini şöyle tamamladı:

"İdeal olarak, nakil adayları nakil beklerken aşılama hedeflenmelidir. Genel olarak, aşılama, nakilden 2 haftadan daha uzun süre önce veya transplantasyondan 6 ay sonra önerilir. Kovid-19 yeniden enfeksiyonu geliştiren bağışıklığı baskılanmış hastalar rapor edildiğinden, mevcut ABD kılavuzu, geçmiş Kovid-19 enfeksiyonu veya humoral bağışıklığın önceki kanıtlarına bakılmaksızın herkesin aşıyı almasını önermektedir."