RİZE (AA) - MUHİTTİN SANDIKÇI - Doğu Karadeniz'de bu sezon üreticiden yaklaşık 1 milyon 475 bin ton yaş çay alan ÇAYKUR ve özel sektöre ait fabrikalarda 295 bin ton kuru çay üretilerek tarihin en yüksek rakamına ulaşıldı.
Rize Ticaret Borsası (RTB) Başkanı Mehmet Erdoğan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Artvin, Rize, Trabzon ve Giresun'da 2018 yılı içerisindeki yaş çay ve kuru çay üretiminin tarihin en yüksek oranları ile tamamlandığını söyledi.
Yaklaşık 204 bin üreticinin çay hasadına emek verdiğini belirten Erdoğan, "2017 yılına oranla 200 bin ton fazla yaş çay üretimi gerçekleşti. 730 bin ton civarında ÇAYKUR alım yaptı. Bu tarihi bir rekordur. 745 bin ton civarında da özel sektör alım yaptı. Bu da tarihi bir rekordur. Toplamda üretilen 1 milyon 475 bin ton yaş çay tarihi rekordur. Bugüne kadar yaş çay üretiminde 2013 yılında 1 milyon 320 bin ton civarında üretim gerçekleşmiş. Bundan 265 bin ton civarında kuru çay üretilmişti. " dedi.
Türkiye'nin yıllık tüketim ihtiyacının 250-255 bin ton seviyesinde olduğuna dikkati çeken Erdoğan, "Şimdi yaklaşık 295 bin ton civarında bir üretim gerçekleşti. Yasal yollarla ülkeye giren çay miktarı 20 bin ton civarında. Üretmemiz gereken çaydan yaklaşık 50 bin ton çay fazla ürettik. Bu 2019 yılında çay piyasasına bakışı negatif etkiliyor. Kuru çay üretiminin yüksek olması nedeni ile tedbir alınması gerekiyor. Tedbirlerin erken alınmaması halinde sorunlar yaşanacaktır." diye konuştu.
Erdoğan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ocak ayı içerisinde katılacağı 'TOBB Ticaret ve Sanayi Şurası'nda çay sektörü ile ilgili önerileri sunacaklarını vurguladı.
Karadeniz Bölgesi'nde 1 milyon insanın çaydan ekmek yediğinin altını çizen Erdoğan, "ÇAYKUR'u büyütmek ile bu iş çözülmez. Bu işin yarısı özel sektör tarafından dönüyor. Bugün bir şeyler yapmanın zamanıdır. Sektörün önünü tıkayan, bir adım ileri gitmesini engelleyen takozlar var. Yasal düzenlemeler, müstahsilin tarlaya eğilmesini engelleyen şeyler olabilir. Bunlar gözden geçirilmeli." ifadelerini kullandı.
- Yabancı işçi ve krediler sektörü olumsuz etkiliyor
Erdoğan, tarladan bahçeye çayın işlenmesi, taşınması ve hasadı sürecinde çoğunlukla komşu ülkelerden gelen kişilerin görev yaptığını ifade etti.
Üreticinin çay bahçesine girmekten kaçındığını belirten Erdoğan, "Resmi kayıtlarda bu yıl Gürcistan'dan 40 bin kişi bölgeye gelerek çalıştı. Tespit edilmiş rakamlar ile her biri 3-4 bin dolar ile gittiler. En düşük rakam ile 120 milyon dolar ediyor. Benim sektörüm 550 milyon lirayı yurt dışına gönderecek kadar lüks bir sektör değil." şeklinde konuştu.
Sektörün en büyük sıkıntılarından birinin de bankalara ödenen faizler olduğunun altını çizen Erdoğan, "ÇAYKUR ve özel sektör yıllık yaklaşık 1 milyar lira finans karşılığı faiz ödemiştir. Bunu ödeyecek lükste değildir. Toplamda 1,5 milyar lirayı har vurup harman savuruyoruz. Bunu burada tutmalıyız. Sıkıntı var ama çözüm de var. Bu işi ele almalı ve çayı tekrar geçim kaynağı haline getirmeliyiz." dedi.
Erdoğan, ekonomik gerekçelerle çay sektöründe 2017 yılından itibaren zam yapılmadığını bunun yeniden değerlendirilmesi gereken bir konu olduğunun altını çizdi.
