GİRESUN (AA) - ATAKAN ÇITLAK - Giresun Ticaret Borsası (GTB) Yönetim Kurulu Başkanı Hamza Bölük, lisanslı fındık depolarının kalite ve verimin yanı sıra fiyat istikrarının da sağlanması açısından önemli olduğunu belirterek "Fındığın geleceğinin kurtuluşu lisanslı depolarda." dedi.
Bölük, AA muhabirine yaptığı açıklamada, fındıkta Türkiye'de ilk kez lisanslı depo projesinin GTB tarafından uygulanan proje ile 2017 yılında hizmete girdiğini belirtti. Daha önce denenmemiş ve uygulanmamış bir projeyi hayata geçirmenin mutluluğunu yaşadıklarını ifade eden Bölük, lisanslı depoların gelecek yıllarda fındık bölgelerinde yaygınlaşacağı umudunu taşıdıklarını aktardı.
Türkiye'nin fındık üretimi ve ihracatının büyük kısmını elinde bulunduğuna işaret eden Bölük, ürüne gereken kıymet ile önemin verilmesi gerektiğine vurgu yaptı.
Lisanslı depoların Türk fındığının kalite ve veriminin korunması noktasında büyük rol üstlendiğini aktaran Bölük, "Fındığın geleceğinin kurtuluşunun lisanslı depolarda olduğunu söylemem lazım. Kıymetli bir ürünümüz var. O kıymete matuf şekilde saklamak, korumak gerekiyor. Oysa hale hazırda saklama yöntemleri kıymetli bir ürünü saklar mahiyette değil. Zira eylül ayında depoya konulan bir ürünü mart ayında geri aldığımızda ortalama 1 ile 1,5 randıman kaybı yaşar. Artı yüzde yarım civarında da fire kaybı yaşamakta." diye konuştu.
Özel oluşturulan depolama ve saklama koşullarıyla lisanlı depoların uzun süre fındıkların bozulmadan korunmasını sağladığını aktaran Bölük, şöyle konuştu:
"Lisanlı depoya ihtiyaç var. Çünkü lisanslı depolar bu tür kayıpların oluşumunun önüne geçen sistemdir. Üreticilerin ürününü lisanslı depoya teslim etmeleri için gayretlerimiz sürüyor. Türkiye'nin hem üretim hem de dünya pazarındaki liderliğinin sürmesi için lisanslı depolar büyük rol üstlenecektir."
- Üreticiye birçok fayda sağlıyor
Bölük, lisanslı depoların çiftçilere birçok faydası olduğunu söyledi. Depoya fındık teslim eden çiftçilerin yüzde 2 stopaj vergisinden muaf olacaklarını belirten Bölük, şunları ifade etti:
"Serbest piyasada yüzde 2 stopaj var. Onu üretici karşılıyor ama lisanslı depoya teslim edilirse devlet karşılıyor. Dolayısıyla yüzde 2 üreticinin cebinde kalıyor. İkinci avantaj, fındığını hemen satma mecburiyeti ortadan kalkıyor. Üretici lisanslı depoya ürününü teslim ederse aldığı ELÜS senedi ile paraya ihtiyacı varsa ziraat bankasından 9 ay 0 faizle kredi kullanabiliyor. Fiyat istediği noktaya geldiğinde satıp kredisini kapatabilir. Bu da büyük bir avantaj."
Nakliye ve hamaliye ücretlerinin yanı sıra lisanlı deponun 6 aylık kirasını da devletin karşılandığına vurgu yapan Bölük, "Dolayısıyla ürününü daha iyi değerlendirme ve daha iyi fiyata satma imkanına üretici ancak lisanlı depo ile sahip oluyor." değerlendirmesinde bulundu.
- Emanet sistemini de bitirebilecek bir proje
Fındıkta en önemli sorunlardan birinin de "emanet sistemi" olduğunu dile getiren Bölük, lisanslı depo ile emanetin de önüne geçileceğini savundu. Bölük, yeni mahsul fındık sezonunun ilk dönemlerinde pazara hızlı bir şekilde ürün inişinin olduğunu, bunun içerisinde önemli bir kısmı da emanete bırakılan fındıkların oluşturduğunu ifade eden Bölük, şöyle konuştu:
"Fiyatın üzerinde sezon başlarında çok hızlı arz yaşıyoruz. Yaklaşık yüzde 70 oranındaki fındık emanet ya da satarak pazara iniyor. Lisanslı depoya bu emanetleri çekebilirsek fiyat üzerindeki baskıyı kaldırmış olacağız. Siz ürününü A ya da B firmasına bırakacağınıza lisanlı depoya emanete bırakıyorsunuz. Ürün sizin adınıza burada duruyor. Emanete inen fındık kullanıma açıktır. Burada piyasaya olan arz fazlalığını önlüyorsunuz. Emanet ile fiyattaki baskıyı önlüyorsunuz. Ne zaman üretici ürününü satarsa ürün o zaman piyasaya giriyor."
- Lisanslı depolar hızla yaygınlaşmalı
Hem fındığın hem de üreticinin menfaatine olan lisanslı depoların fındık bölgelerinde hızlı bir şekilde yaygınlaşması gerektiğini dile getiren Bölük, "Üreticilerin de artık fındıklarını lisanslı depolara teslim etmeyi öğrenmeleri lazım. Aksi takdirde fındığımızı yine eski tarzda devam edersek ürün ve kalite kaybı yaşayacağız, çeşitli zararlara uğrayacağız. Dolayısıyla biz üreticilerimizi Giresun'da ilk örneği olan lisanslı depoya bekliyoruz." dedi.
- Üreticinin ilgisi artıyor
Bölük, son iki yılda yapılan tanıtım faaliyetlerinin de katkısıyla Giresun fındık lisanslı deposuna üreticilerin ilgisinin arttığına işaret etti.
TMO'nun fındık alımları için Giresun merkezde lisanslı depoyu kullandığını, bu yıl da ofis ile işbirliğinin süreceğini belirten Bölük, bazı kurum ve firmalarla da ikili işbirliği için görüştüklerini sözlerine ekledi.
