Ülke olarak yeni normale alışmaya çalışıyoruz. Büyük çoğunluk maske ve sosyal mesafe kurallarına uymaya çalışıyor. Ancak toplu taşıma araları eski normaldekine benzer şekilde yürütülüyor. Buradan hareketle geçtiğimi günlerde yayınlanan Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir Vergisi Genel Tebliği (SERİ NO: 311) açıklanan yol parası konusunu koronavirüs (COVID-19) kapsamında değerlendirmek istiyorum.
Bilindiği üzere 27 Mayıs 2020 tarih ve 31137 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği (SERİ NO: 311) ile 5/12/2019 tarihli ve 7194 sayılı Torba Kanun’la yapılan değişikliklere ilişkin usul ve esaslar açıklanmıştır. 5/12/2019 tarihli ve 7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’la yapılan değişiklikler ve 193 sayılı Kanunla getirilen düzenlemelerden birisi de, çalışanlara verilen toplu taşıma kartı, bileti veya bu amaçla kullanılan ödeme araçları için yapılan ödemeler nedeniyle sağlanan menfaatlere uygulanan gelir vergisi istisnasıdır.
Çalışanların toplu olarak işyerlerine gidip gelmelerini sağlamak maksadıyla vasıta temini veya hizmet satın alınması suretiyle işverenler tarafından yapılan ve kamuoyunda servis olarak adlandırılan taşıma giderleri nedeniyle hizmet erbabına sağlanan menfaatlere uygulanan gelir vergisi istisnası devam etmektedir.
Ancak, 7194 sayılı Kanun’la, 1/1/2020 tarihinden itibaren yeni bir düzenleme getirilmiştir. Buna göre işverenler tarafından hizmet erbabının toplu olarak işyerlerine gidip gelmelerine yönelik taşıma hizmeti verilmediği durumlarda, hizmet erbabına verilen toplu taşıma kartı, bileti veya bu amaçla kullanılan ödeme araçları için yapılan ödemeler nedeniyle sağlanan menfaatler de istisna kapsamına alınmıştır. Çalışanların toplu taşıma kartı, bileti veya bu amaçla kullanılan ödeme araçlarının temini suretiyle sağlanan menfaatlere ilişkin istisnadan faydalanılabilmesi için;
a) İşveren tarafından, hizmet erbabının toplu olarak işyerlerine gidip gelmelerini sağlamak maksadıyla ulaşım vasıtası temini veya hizmet satın alınması suretiyle taşıma hizmeti verilmiyor olması,
b) İstanbulkart, Ankarakart, İzkart gibi Taşıma kartı, bileti veya bu amaçla kullanılan ödeme araçlarının, münhasıran hizmet erbabının işyerine gidip gelmesi için kullanacağı toplu taşıma araçlarında geçerli olması (Ulaşım bedeli için yüklenen tutarın sadece ulaşımda kullanılabilecek şekilde sınırlandırıldığı başka amaçlarla da kullanılabilen ödeme araçlarının kullanımı bu şartın ihlali sayılmaz),
c) Yapılan ödemenin fiilen çalışılan günlerle sınırlı olması,
ç) Ulaşım bedelinin günlük belirlenen tutarı (2020 yılı için 12 TL) aşmaması,
d) Toplu taşıma kartı, bileti veya bu amaçla kullanılan ödeme araçlarının teminine ilişkin harcamaların belgelendirilmesi,
gerekmektedir. Ulaşım bedelinin günlük belirlenen tutarı (2020 yılı için 12 TL) aşması durumunda aşan kısım net ödenen ücret olarak kabul edilecek ve brüte iblağ edilmek suretiyle gelir vergisi tevkifatına tabi tutulacaktır.
Mevcut koronavirüs riskleri dikkate alındığında, sadece çalışanlara verilen toplu taşıma kartı, bileti veya bu amaçla kullanılan ödeme araçları için yapılan ödemeler nedeniyle sağlanan menfaatlere uygulanan gelir vergisinden istisnası tutulması yanlıştır. Zaten küçük bir meblağ tutan yol parası için ısrarla toplu taşıma kartına yükleme şartının getirilmesi yanlıştır.
Çalışanlara yapılacak nakit yol parası mutlaka limitler dahilinde hem vergi hem de SGK priminden muaf tutulmalıdır.