Emzirme ödeneği, doğum yapması halinde sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısının doğum yapması halinde sigortalı erkeğe verilir. Ayrıca hizmet akdine tabi ya da kendi adına ve hesabına yaptıkları çalışmalarından dolayı gelir veya aylık alan kadına ya da gelir veya aylık alan erkeğin sigortalı olmayan eşine emzirme ödeneği ödenir.
Diğer yandan, 5(a) ve 5(g) kapsamında sigortalı kadın ile ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla çalışan kadın sigortalılar da emzirme ödeneğinden yararlanabilmektedir. Yine 5(a) ve 5(g) kapsamında sigortalı erkek ile ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla çalışan sigortalı erkeğin, herhangi bir kapsamda sigortalı olmayan doğum yapan eşi içinde emzirme ödeneği verilmektedir.
5510 sayılı Kanunun 16. Maddesine göre analık sigortasından sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısının doğum yapması nedeniyle sigortalı erkeğe her çocuk için yaşaması şartıyla doğum tarihinde geçerli olan tutarda emzirme ödeneği verilmektedir.
Emzirme Ödeneğinin Şartları
Sigortalı kadına veya sigortalı olmayan eşinin doğum yapması halinde sigortalı erkeğe emzirme ödeneği verilebilmesi için;
-Hizmet akdine tabi (4/a’lı) çalışan sigortalılar için, doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması,
-Kendi adına ve hesabına (4/b li) çalışan sigortalılar için, doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi yatırılmış ve genel sağlık sigortası primi dahil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması,
-Doğumun canlı gerçekleşmiş olması
Şarttır. Emzirme ödeneğinin talep edilmesinde hak düşürücü süre, hakkın doğduğu tarihten itibaren beş yıldır.
Sigortalı çalışan erkeğin sigortalı olmayan eşinin süt parası alabilmesi için medeni kanuna göre evlenmiş olmaları gerekmektedir. Ayrıca bu nikahın bebeğin doğum tarihinde kıyılmış olması şartı aranacaktır. Ancak sigortalı kadının doğum yapması halinde, emzirme ödeneği ödenebilmesi için doğum tarihinde evli olma şartı aranmayacaktır.
Emzirme ödeneğine hak kazanan sigortalılardan sigortalılığı sona erenlerin, bu tarihten başlamak üzere 300 gün içinde çocukları doğarsa, sigortalı kadın veya eşi analık sigortası haklarından yararlanacak sigortalı erkeğe, doğum tarihinden önceki 15 ay içinde en az 120 gün prim ödenmiş olması şartıyla emzirme ödeneği verilebilecektir.
Emzirme Ödeneği Tutarı
SGK Yönetim Kurulu’nun 2009 yılında aldığı karar gereğince emzirme ödeneği, her yıl bir önceki yıl için Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) değişim oranında artırılmaktadır. Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) değişim oranına göre her yıl yeniden belirlenen emzirme ödeneğinin 2023 yılı için geçerli olacak tutarı SGK’nın 05/01/2023 tarihli ve 2023/03 Sayılı Genelgesi ile belirlendi. 2022 yılında 316,00 TL olan emzirme ödeneği tutarı 2023 yılında 520,00 TL olarak açıklandı.
Doğum Yardımı
Doğum Yardımı, 15.05.2015 tarihinde ve sonrasında gerçekleşen canlı doğumlar için Türk vatandaşları ile Mavi kart sahiplerine veriliyor. Annenin veya babanın veyahut her ikisinin de Türk vatandaşı ya da Mavi kart sahibi olması gerekmektedir.
Annelere çalışıp çalışmadığına bakılmaksızın ayrıca doğum parası da veriliyor. İlk çocuk için 300, ikinci için 400, üçüncü ve sonrakilere de 600 lira ödeniyor. Kamu işçilerine ise sözleşmeleri gereği, kurumlarından aldıkları doğum yardımı tutarı ile yukarıda bahsedilen tutarlar arasındaki fark ödenir. Kurumlarından aldıkları ödeme daha fazla ise Doğum Yardımı ödemesi yapılmaz.
Doğum Yardımı başvurusu, canlı doğumun gerçekleşmesinin ardından ilgili nüfus müdürlüğünde çocuğun Kimlik Paylaşım Sisteminde (KPS) kayıt işlemi yapıldıktan sonra “Doğum Yardımı Başvuru Dilekçesinin” eksiksiz olarak doldurulması ve imzalanmasının ardından şahsen, iadeli taahhütlü posta veya kargo yoluyla yapılır. Başvurular, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlükleri ya da Sosyal Hizmet Merkezlerine yapılır. Her ne statüde olursa olsun (hizmet alımı yoluyla istihdam edilenler dâhil) kamu kurum ve kuruluşlarınca istihdam edilen personel çalıştığı kuruma başvurur. Yurtdışında yaşayanların başvuruları ise Büyükelçilik ve Konsolosluklarca alınır. Yurtdışında yaşayanların Türkiye’de bulunmaları halinde ise herhangi bir Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü ya da Sosyal Hizmet Merkezine başvurmaları mümkündür.
