SGK Sigortalılarına, SGK tarafından sağlanan haklardan birisi de emzirme ödeneğidir.
Halk arasında daha çok “ süt parası” olarak bilinen fakat ilgili kanunlarda “Emzirme ödeneği” olarak yer alan emzirme ödeneği, 5510 sayılı Kanunun hizmet akdine tabi çalışan (4/a’lı) sigortalılar ile kendi adına ve hesabına (4/b’li) çalışan sigortalı çalışanlara verilmektedir.
Emzirme ödeneği, doğum yapması halinde sigortalı kadına veya erkek sigortalının sigortalı olmayan karısının doğum yapması halinde sigortalı erkeğe bir kereye mahsus verilir. Ayrıca hizmet akdine tabi ya da kendi adına ve hesabına yaptıkları çalışmalarından dolayı gelir veya aylık alan kadına ya da gelir veya aylık alan erkeğin sigortalı olmayan eşine emzirme ödeneği ödenir.
Diğer yandan, 5(a) ve 5(g) kapsamında sigortalı kadın ile ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla çalışan kadın sigortalılar da emzirme ödeneğinden yararlanabilmektedir. Yine 5(a) ve 5(g) kapsamında sigortalı erkek ile ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla çalışan sigortalı erkeğin, herhangi bir kapsamda sigortalı olmayan doğum yapan eşi içinde emzirme ödeneği verilmektedir.
5510 sayılı Kanunun 16. Maddesine göre analık sigortasından sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısının doğum yapması nedeniyle sigortalı erkeğe her çocuk için yaşaması şartıyla doğum tarihinde geçerli olan tutarda emzirme ödeneği verilmektedir.
Doğum yapan kadının sigortalı olduğu durumlarda, sayılan kapsamlarda olmaması veya gerekli gün şartını sağlayamaması halinde sigortalı erkeğe veya gelir/aylık alan erkeğe emzirme ödeneği ödenmesi mümkün değildir.
Geçici iş göremezlik ödeneği ile emzirme ödeneği verilmesi, doğuma bağlanmış olduğundan evlat edinme halinde geçici iş göremezlik ödeneği ödenmeyeceği gibi, emzirme ödeneği de ödenmeyecektir.
Emzirme ödeneğinin şartları
Sigortalı kadına veya sigortalı olmayan eşinin doğum yapması halinde sigortalı erkeğe emzirme ödeneği verilebilmesi için;
-Hizmet akdine tabi (4/a lı) çalışan sigortalılar için, doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması,
-Kendi adına ve hesabına (4/b li) çalışan sigortalılar için, doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi yatırılmış ve genel sağlık sigortası primi dahil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması,
-Doğumun canlı gerçekleşmiş olması
şarttır. Emzirme ödeneğinin talep edilmesinde hak düşürücü süre, hakkın doğduğu tarihten itibaren beş yıldır.
Sigortalı çalışan erkeğin sigortalı olmayan eşinin süt parası alabilmesi için medeni kanuna göre evlenmiş olmaları gerekmektedir. Ayrıca bu nikahın bebeğin doğum tarihinde kıyılmış olması şartı aranacaktır. Ancak sigortalı kadının doğum yapması halinde, emzirme ödeneği ödenebilmesi için doğum tarihinde evli olma şartı aranmayacaktır.
Emzirme ödeneğine hak kazanan sigortalılardan sigortalılığı sona erenlerin, bu tarihten başlamak üzere 300 gün içinde çocukları doğarsa, sigortalı kadın veya eşi analık sigortası haklarından yararlanacak sigortalı erkeğe, doğum tarihinden önceki 15 ay içinde en az 120 gün prim ödenmiş olması şartıyla emzirme ödeneği verilebilecektir.
Emzirme ödeneği tutarı
SGK Yönetim Kurulu’nun 2009 yılında aldığı karar gereğince emzirme ödeneği, her yıl bir önceki yıl için Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) değişim oranında artırılmaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından 2018 yılı için TÜFE oranlarında ortaya çıkan değişim oranının %20,30 olduğu dikkate alındığında, 2018 yılında 149,00 TL olan emzirme ödeneği tutarı 2019 yılında 180,00 TL olmuştur.