Ülkemizin önemli sorunların birisi olan kayıtdışılıkla mücadele amacıyla çalışanlarının meslek kodunun bildirilmesi uygulaması getirildi. Esasen kişinin yaptığı işle SGK’na bildirilen ücretlerin uygun olup olmadığı da buradan kontrol edilebilecek. Ve örneğin genel müdürü veya üst düzey yöneticileri asgari ücretten bildirenler bu şekilde tespit edilerek inceleme alınacak.
Buna göre, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun uygulanmasına yönelik hazırlanan İşveren Uygulama Tebliği 2012/Eylül döneminde yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.
İşveren Uygulama Tebliği hükümleri doğrultusunda e-bildirge sisteminde değişiklik yapılmış ve aylık prim ve hizmet belgelerine meslek kodları ve meslek unvanları eklenmiştir.
Diğer bir deyişle SGK, Kasım/2012 dönemine ilişkin düzenlenen aylık prim ve hizmet belgesinden başlayarak işverenler tarafından verilecek olan aylık prim ve hizmet belgelerinde, sigortalılara ilişkin meslek kodlarının girilmesi uygulamasını başlatmıştır.
***
Her meslek için farklı meslek kodu var
SGK’da her mesleğin kod olarak bir karşılığı bulunmaktadır. Yeni İşe alınan için meslek kodlarından en uygun olanının seçilmesi ve işe giriş bildirgesine bu kodun girilmesi, ileride görev değişikliği, terfi gibi durumlarda SGK sistemi üzerinden meslek kodunun güncellemesinin yapılması gerekmektedir.
Meslek kodu seçerken çalışanların fiilen yaptıkları işe uygun meslek kodlar seçilmeli, bitirdikleri okul ve aldıkları eğitim gibi gerekçelerle uygun olmayan meslek kodları seçilmemelidir. Çalışanın fiilen yaptığı işe karşılık gelen meslek adı ve kodu, doğrudan karşılığı bulunmuyorsa da en yakın meslek kodu seçilmelidir.
Her meslek için farklı meslek kodu vardır. Örneğin, Sekreter 4120.02, Sıcak Mutfak Aşçısı 5120.06, İş Güvenliği Uzmanı (Az Tehlikeli Sınıf-C) 2263.04, Bilgisayarlı Muhasebe Elemanı 4311.05, Resepsiyon Görevlisi (Ön Büro Elemanı) 4224.03, Temizlik Görevlisi 9112.06 ve Haber Kameramanı 3521.33 kodları bu şekilde kullanılmalıdır.
Tüm sigorta kollarına tabi çalışan sigortalılarla, emekli olup SGDP’ne tabi çalışan sigortalıların meslek kodlarının APHB’deki menüye girilmesi zorunludur.
***
İşçi başına ceza var
2016 yılında çıkan 6728 sayılı kanunla yapılan düzenlemeye göre, “muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde, sigortalıların işyerlerinde fiilen yaptıkları işe uygun meslek adı ve kodunu, gerçeğe aykırı bildiren her bir işyeri için, aylık asgari ücreti geçmemek üzere, meslek adı ve kodu gerçeğe aykırı bildirilen sigortalı başına, asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası uygulanması” getirildi. Ancak Türkiye genelinde henüz uygulama başlamadı. Ancak 1 Temmuz 2019’da başlaması öngörülüyor.
Kayıt dışılıkla mücadele için yeni bir döneme giriliyor. Sosyal Güvenlik Kurumu’na çalışanlarının meslek kodlarını yanlış bildirenlere 2019 yılı temmuz ayı itibariyle ceza uygulanmaya başlayacak.
Bir erteleme olmazsa 1 Temmuz 2019’da uygulamaya girmesi beklenen Muhtasar Ve Prim Hizmet Beyannamesinde, sigortalıların işyerlerinde fiilen yaptıkları işe uygun meslek adı ve kodunu, gerçeğe aykırı bildiren her bir işyeri için, aylık asgari ücreti geçmemek üzere, meslek adı ve kodu gerçeğe aykırı bildirilen sigortalı başına, asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası uygulanacak.