SGK tarafından aylık veya gelir bağlanabilmesi için mutlaka talepte bulunulması gerekir.
Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, iş kazası, meslek hastalığı ve ölüm hallerinde bağlanması gereken gelir ve aylıkların, hakkın kazanıldığı tarihten itibaren beş yıl içinde istenmeyen kısmı zamanaşımına uğramaktadır.
Zamanaşımına uğrayan sürenin tespitinde; sigortalı ve hak sahiplerinin talep tarihlerinden geriye doğru gidilerek 5 yıla kadarki bölümü ödenecek ancak, 5 yılı aşan süreye ilişkin gelir ve aylıklar zamanaşımına uğradığından ödenmeyecektir.
SGK’na müracaat etmemenin haklı bir sebebe dayandığını ispat edenler (ağır hastalık hali, kısıtlılık vb) hakkında hak edilen gelir ve aylıklar ödenmektedir.
5 yıllık zamanaşımı
Gelir ve aylığa hak kazanılan tarih ile 2008/Ekim ayı arasında 5 yıldan fazla sürenin geçmiş olması halinde yapılacak ikinci işlem, 2008/Ekim ayı ile hak sahiplerinin talebi arasında 5 yıllık sürenin geçip geçmediğinin tespit edilmesidir. Sigortalı ve hak sahiplerinin talep tarihlerinden geriye doğru gidilerek 5 yıla kadar olan bölümü ödenecek, ancak, 5 yılı aşan süre zamanaşımına uğradığından ödenmeyecektir.
Gelir ve aylık başlangıç tarihi 1 Ekim 2008 tarihinden önce olan ve gerek 1 Ekim 2008 tarihi itibariyle gerekse sigortalı ve hak sahiplerinin talepte bulunduğu tarihte 5 yıllık sürenin geçmediği durumlarda zamanaşımı süresi dolmadığından gelir ve aylık bağlanacaktır.
Bağlanan gelir ve aylıklardan herhangi bir döneme ilişkin gelir ve aylığın alınmaması durumunda zamanaşımı uygulaması öngörülmemiştir. 4/1-(a) ve 4/1-(b) sigortalıları açısından 1 Ekim 2008 tarihinden önce bağlanan gelir ve aylıklardan herhangi bir döneme ilişkin gelir ve aylığın beş yıl içinde alınmaması durumunda, alınmayan gelir ve aylığın ödeme tarihi ile 1 Ekim 2008 tarihi arasında beş yıllık sürenin dolup dolmadığına bakılacak;
– 5 yıllık sürenin dolması halinde, 2008/Ekim öncesinde 5 yıllık süre ile 2008/Ekim sonrası,
– 5 yıllık sürenin dolmaması halinde ise 2008/Ekim öncesi ve sonrası, gelir ve aylıklar ödenecektir.
İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigortasında Zamanaşımı
İş kazaları ve meslek hastalıkları sigortası yönünden zamanaşımı uygulamasında, eskiden “hakkı doğuran olay tarihi”, 5510 sayılı Kanunla “hakkın kazanıldığı tarihten itibaren” 5 yıllık süre için belirleme yapılmış olup, yapılacak zamanaşımı tespitlerinde sürekli iş göremezlik gelirinin başlangıç tarihi esas alınacaktır.
Sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için sigortalının geçirdiği kazanın iş kazası olduğunun SGK tarafından tespit edilmiş olması yeterli olmayıp, iş kazası nedeniyle sigortalının meslekte kazanma gücünü en az yüzde 10 oranında kaybetmiş olduğunun SGK sağlık kurulunca belirlenmesi ve sigortalının sürekli iş göremezlik geliri bağlanması için yazılı talepte bulunulması gerekmektedir. Gelir bağlanmasında sigortalıların mutlaka tahsis talebi alınması gerekmektedir. Zamanaşımı tespitinde gelir başlangıç tarihi ile talep tarihi esas alınacaktır.
SGK’na müracaat etmemenin haklı bir sebebe dayandığını ispat edenler hakkında, zamanaşımına ilişkin hükümler uygulanmayarak hak edilen gelirler ödenecektir.
Sürekli iş göremezlik geliri geçici iş göremezlik ödeneğinin sona erdiği tarihi veya sigortalı geçici iş göremezlik hali tespit edilemeden sürekli iş göremezlik durumuna girmişse buna ait sağlık kurulu raporu tarihini takip eden aybaşından itibaren başlamaktadır.
Sigortalının gelir bağlanması talebinde bulunmama sebebi olayın SGK tarafından iş kazası sayılmaması durumunda sigortalıya zamanaşımı hükümleri uygulanmadan sağlık kurulu rapor tarihini takip eden günden itibaren gelir bağlanması gerekmektedir.