Kolesterol haplarının (statinler), anti-enflamatuar etkilerinden dolayı birçok hastalıkta faydalı olabileceği iddiaları bir bir “fos” çıkıyor.

Birçok çalışmada statinlerin KOAH alevlenmelerinin sayısını, şiddetini, hastaneye yatma oranını ve mortaliteyi azalttığı gösterilmişti ama bunların tümü de retrospektif (geriye dönük) çalışmalardı.

45 merkezde, orta ile ağır KOAH’ ı olan ve önceki sene akut bir alevlenme geçiren ama statine ihtiyacı olmayan 885 hastanın bir gurubuna 12-36 ay süreyle 40 mg simvastatin bir grubuna ise plasebo verilmesi planlandı.

İleriye dönük, randomize, çift kör çalışmada birincil sonlanımlar hasta ve sene başına geçirilen alevlenme sayısı idi.

40-80 yaş arası hastaların FEV değerleri yüzde 80’ den, FEV/FVC oranı yüzde 70’ den az idi, en az 10 paket-sene’ den fazla sigara içmişlerdi, kortizon veya antibiyotiklerle beraber oksijen kullanıyorlardı ve son sene içinde KOAH alevlenmesi sebebiyle acile başvurmuşlardı.

Diyabet ve kalp-damar hastaları ile statin kullananlar çalışma dışı bırakıldı.

Araştırma, ara sonuçlar alevlenme sıklığının her iki grupta aynı olduğunu göstermesi üzerine zamanından önce sonlandırıldı.

Mortalite ve aksi tesirler de her iki grup arasında farklı değildi.

Statin alanlarda lipit seviyelerinin ortalama olarak yüze 33 azalması hastaların ilaçlarını kullandıklarını ve ilacın etkili olduğunu gösteriyordu.

Araştırmacılar, “Günde 40 mg simvastatinin alevlenme riski yüksek KOAH’ lı hastalarda alevlenme oranlarını veya ilk alevlenmenin zamanını etkilemediği” ifadesiyle özetliyorlar.

Statinlerin iltihap baskılayıcı etkileri var

Statinlerin TNF (tümör nekroz faktörü), CRP ve başka birçok enflamatuar mediatörü azalttığı biliniyor.

Bu sebeple de statinler romatoit artrit, diyabet ve bazı böbrek hastalıkları için tavsiye ediliyor.

Bu ilaçların havayolu hastalıklarında faydalı olabileceğini gösteren bazı araştırmalar olmakla beraber bunlar randomize, ileriye dönük ve çift kör olmadığından sonuçları şüpheli idi.

Mesela, emekliler üzerinde yapılan gözleme dayalı bir araştırmada statin yazılanlarda akciğer fonksiyonlarındaki azalmanın statin kullanmayanlara göre daha az olduğu tespit edildi ama burada birçok başka etkenin rol oynaması mümkündü.

Hepsi de geriye dönük olan 9 çalışmanın meta-analizinde akut KOAH alevlenmelerinin sayısı, bunların entübe edilmesi, solunum fonksiyonları, egzersiz kapasitesi ve ölüm oranları statin alanlarda daha iyi bulundu.

Çok yeni 10 çalışmanın meta-analizi de statin alan KOAH’ lılarda ölüm oranının yüzde 19 az olduğunu ortaya koydu ama bunların tümü de çeşitli sebeplerle güvenilemeyen çalışmalardı.

Gelelim neticeye

Kolesterol haplarının anti-enflamatuar etkilerinin olması değil bunun klinik bir karşılığının olması önemli.

Kötü kolesterolü azaltan veya iyi kolesterolü yükselten birçok ilaç kalp krizi ve felçleri azaltmadığı için kullanılmıyor.

Bu araştırma statinlerin KOAH’ lılarda rutin olarak kullanılmasının hiçbir faydası olmadığını ispatlıyor.

Ne diyelim, kolesterol haplarına yine hüsran…!

Statinlere “acıların ilacı” dense yeri var.