Ceviz üretiminin ülkemizde mutlaka geliştirilmesi gerektiğini vurgulayan Saka, Türkiye’de yeterli ceviz üretimi olmadığından dolayı, yılda 50 bin ton ceviz ithalatı yapıldığını belirtti. ABD’de dekara verim 400-500 arasında olduğunu, Türkiye’de ise verimin artırılması için mevcut cevizleri çevirme aşısı ile artırılabileceğini belirten

Saka, Türkiye’de ağaç başına verimin düşük olduğunu, özellikle son yıllarda Türkiye’ye gelen ve yandal veren verimli yabancı çeşitlerle ağaç başına verimin artırılabileceğini belirtti.

       Samsun ili 19 Mayıs, Bafra, Alaçam, Yakakent, Atakum, İlkadım ve Canik ilçeleri Organik Fındık Üreticileri Birliğinde görevli tarım danışmanlarından Nuraydın Saka,”El Değmeden Paketlenmiş gıda maddesi olarak bilinen cevizin en önemli türü Anadolu’da yetişmektedir. Bizden taşıdıkları cevizle, üretimde ve ihracatta bizi geçen ABD, İtalya ve Fransa’yı geçmek bizlerin elindedir. Ceviz ağacı erozyonun önlenmesinde, birçok gıdanın imalatında kullanılır, mobilya sanayinde, boya sanayinde ilaç sanayinde kullanılmaktadır. Silah sanayinde dipçik yapımında kullanılmaktadır. İyi bir kollestrol düzenleyici olarak tüketilmektedir. 2005 yılı istatistiklerine göre verim çağında 4 milyon 535 bin ağaç bulunmakta, meyve vermeyen ağaç sayısı 2 Milyon 245 bin adet olup üretim miktarı 150 bin tondur. Ağaç başına verim 33 kilogram civarında olup çok düşüktür. En fazla ceviz ağacı Zonguldak’da 246 bin, Çorum’da 219 bin ve Samsun’da 200 bin, Kastamonu’da 194 bin adet, Bursa’da 191bin,Van’da 190 bin, Hakkâri’de 180 bin adet olarak tespit yapılmıştır. Son yıllarda bu rakamlar mutlaka artarak devam etmiştir.  Özellikle çiftçilerimiz ceviz yetiştiriciliğine çok meraklı olmasına rağmen ülkemizde iklim koşulları dikkate alınmadan ve gerekli araştırma olmadan tüm çeşitler her bölgeye tavsiye edilerek yanlışlıklar yapıldı ve birçok üretici üretimden vazgeçti. Bölgeye uygun çeşitler tespit edildikten sonra artık bilinçli tercihler yapılmaktadır. Yetiştiricilikte en önemli faktör ismine uygun sertifikalı fidanlarla üretim yapmaktır. Ayrıca Araştırma Kuruluşları özel olarak ceviz konusunda çalışmalı elde edilen bilgiler kuruluşlar arasında paylaşılmalıdır. Bir yerde ceviz yetiştirilecekse öncelikle iklim faktörleri araştırılmalı, erken ve geç donlar. Dikkate alınarak ve mutlaka toprak tahlili yapılmalıdır. Sulama olmadan meyvecilik olmaz, tahlile göre gübreleme ve gerektiğinde budama yapılmalıdır. Özellikle son yıllarda ülkemizde yayılan yabancı çeşitler yan dal verdikleri için mutlaka iyi budanmalı ve bir dekara 20-30 fidan dikilmektedir. Şu anda verim vermeyen eski ağaçları çevirme aşısı ile yeni verim veren çeşitleri aşılamalıyız. Cevizin soğuklama ihtiyacı göz önüne alınmalıdır. Bahçe kurulurken dölleyici çeşit bulundurmayı ihmal etmemeliyiz. Samsun İlinde faaliyette bulunan barajların erken dolmaması için baraj havzalarında ceviz projesi yapılmalı, ilimizde en az 150.00 adet aşılı ceviz fidanını toprakla buluşturmalıyız. Her öğrenciye bir ceviz fidanı projesi başlatılarak start verilmelidir. Maraş-18, Sütyemez-1, chandler, Kaman 1, fernor, Franguette, fernette, Pedro mavi sertifikalı olarak üreten Kahramanmaraş ta faaliyet gösteren özel bir firma doku kültürü ile üretime geçmiş olup gelecek açısından çok kaliteli ceviz üretme olanağı bulacağız. Artık geniş arazilerde kapama bahçeler kurmalıyız. Ceviz bahçesi tesisi kuran üreticilere ciddi destekler verilmelidir. Kaliteli, standart çeşitler üretirsek ceviz ithalatından kurtulup ihracat yapabiliriz. Ceviz yetiştiriciliğinde organik ve iyi tarım uygulamaları ile sağlıklı ürünler üreterek kolaylıkla iç ve dış pazarda yer alabiliriz. Ceviz fidanı alacak param yok diyenlere bir önerim var her yıl 2 bin TL sigaraya para buluyoruz. Ortalama 30 yıl sigara içen bir vatandaşımız toplam 60.000 tl boşa harcamıştır, ömrü boyunca içtiği sigara parası ile 4-5 bin adet ceviz fidanı dikmiş olacak. Ceviz üretimi yapanlara ÇKS’ ye kayıtlı olmak ve 10 dekar üzeri bahçe yapanlara fidan desteği hibe olarak verilmektedir. Ayrıca, faizsiz 7 yıl vadeli damla sulama kredisi ile organik ceviz yetiştirenlere dekara 70 TL destek verilmektedir. Bunun yanında Orman ve Çevre Bakanlığı ise, ceviz eylem planı hazırlayarak, tapulu ve hazine arazilerde ceviz yetiştirenlere, uzun vadeli destekler vermektedir” diye konuştu.
                               NAMIK AZGIN