TOKAT (AA) - Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) tanı kitinde kullanılan enzimlerin üretimi, yerli imkanlarla Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi (TOGÜ) ile Teknopark iş birliğinde gerçekleştirildi.
Üniversiteden yapılan yazılı açıklamada, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. İsa Gökçe ve ekibi tarafından tanı kiti enzimlerinin yerli üretimi için hastalığın ilk çıktığı günden itibaren TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) ile koordineli şekilde çalışıldığı belirtildi.
Kovid-19 tespitinde kullanılacak yerli kitin enzimlerinin üretim görevini alan ekibin yoğun çalışma temposu göstererek, iki haftalık süreçte virüs tanısında kullanılan Revers Transkriptaz ve DNA Polimeraz enzimlerini rekombinant DNA (DNA moleküllerinin, genetik mühendislik teknolojisiyle kesilmesine ve elde edilen farklı DNA parçalarının birleştirilmesi) teknolojisini kullanarak ürettiği anlatılan açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Enzimin aktivite testlerini başarılı şekilde gerçekleştiren ekip, bu enzimlerin öncelikle Türkiye'nin ihtiyacını karşılayacak şekilde büyük ölçekli üretim çalışmalarına başlamış bulunmaktadır. Ekip çalışmalarına ek olarak, tanı kitinde süre ve maliyeti azaltabilecek nitelikte yeni bir enzimin üretilmesi için de çalışma yürütmektedir. Bu enzimin hem revers transkriptaz hem de DNA polimeraz aktivitesini gösteren yüksek kaliteli biyoteknolojik yerli bir ürün olarak kullanıma kısa zamanda sunulması planlanmaktadır. Hali hazırda yurt dışından yüksek maliyetlerle ithal edilen söz konusu enzimlerin yerli imkanlarla üretilmesiyle ülkemizin biyoteknoloji alanında dışa bağımlılığı azalarak ülke ekonomisine katma değeri yüksek kazanç sağlanacaktır. Tüm dünyanın içinden geçtiği bu zor pandemi döneminde bahsi geçen yerli ürünlerin etkili şekilde kullanıma sunulması için Prof. Dr. Gökçe ve ekibi, sosyal izolasyon koşullarını araştırma laboratuvarı içinde sağlayarak çalışmalarına 7 gün 24 saat devam etmektedir."
Prof. Dr. Gökçe ve ekibinin birçok enzimi yerli şekilde uzun zamandır ürettiği aktarılan açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
"2015 yılında Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Teknogirişim Sermaye Desteği Programı ile danışmanlığını yaptığı dört öğrencisi destek aldı. Bu kapsamda yerli enzim üretimi üzerine 4 farklı firma kuruldu. Ardından projelerini başarı ile tamamlayan bu firmalar KOSGEB'in 'İş Birliği Güç Birliği' programından destek alarak Gökçe öncülüğünde ülkemizin enzim ihtiyacını karşılamak üzere HidroGen Biyoteknoloji Limited Şirketi kurulmuştur. Kovid-19 yerli kiti için enzim üretiminde Gökçe başkanlığında şirketin kurucu ortakları Bartın Üniversitesi Dr. Öğretim Üyesi Dursun Kısa ve Araştırma Görevlisi Rızvan İmamoğlu, TOGÜ'de Araştırma Görevlisi Dr. Hülya Kuduğ ve İstanbul Üniversitesi'nde görevli Araştırma Görevlisi Özlem Kaplan'ın yanı sıra TOGÜ öğretim elemanları Araştırma Görevlisi Dr. Sema Bilgin, Öğretim Görevlisi Dr. Yahya Tayhan, Dr. Öğretim Üyesi Seçil Erden Tayhan, Dr. Öğretim Üyesi Aykut Özgür, biyomühendislik ABD lisansüstü öğrencileri Nazan Gökşen, Aslı Yıldırım, Şeyma Menevşe, Mustafa Songur, İbrahim İncir gece gündüz çalışmalarına devam etmektedir."
