RİZE (AA) - MUHİTTİN SANDIKÇI - Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü (ÇAYKUR) tarafından başlatılan çalışmayla yıllık 10 bin ton çay lifi ve atıkları ekonomiye kazandırılacak.
Kalkandere Serbest Bölgesi içinde 7 bin 500'ü kapalı 18 bin dönüm alanda ÇAYKUR iştiraki Çaysan ortaklığı ile kurulan çay ekstrakt işleme tesisi üretime başladı.
Tesis, çay lif ve atıklarından günlük çay ekstraktı (çay özü) üretiminin yanında ürün geliştirme çalışmalarını da laboratuvar ortamında sürdürüyor.
Herhangi bir katkı maddesi kullanılmadan sıvı olarak üretilen çay özü, yoğun dem verme özelliğine sahip olduğu için daha çok poşet çaylarda tercih ediliyor.
Uygun zaman ve ısı değerlerinin korunması ile çay ekstraktı üretimi, yaklaşık 18 saatlik çalışma sonucunda tamamlanıyor.
ÇAYKUR Genel Müdürü Yusuf Ziya Alim, AA muhabirine, çay ekstratı fabrikasının yapımına bir yıl önce başlandığını söyledi.
Çay liflerinin geçmiş yıllarda çürütülerek ayrıştırılmadan gübreye dönüştürüldüğünü ifade eden Alim, fabrika sayesinde bunun ekonomiye kazandırıldığını belirtti.
Alim, yıllık 10 bin ton çay lif ve atıklarından oluşan malzemelerden ekstrakt üretileceğini bildirerek, şunları kaydetti:
"Türkiye'de ilk milli yerli ekstrakt tesisimiz olacak. Bunu yurt dışına da ihraç edeceğiz. Kilosu ortalama 7 avro civarında satılıyor. Bizim milli içeceğimiz soğuk çayın ana maddesi ekstrakttır. Böylece daha fazla rekabet etme gücümüz olacak. Yıllardır boşa giden atıkların da milli ekonomiye güzel bir katkısı olacak. Yurt dışı ihracatı olacağı için döviz girdisi sağlanacak."
- "Yılda 1000 ton ekstrakt üretimi yapılacak"
Fabrikanın tam kapasite üretim çalışmalarının devam ettiğini aktaran Alim, "Yılda bin ton ekstrakt üretimi yapılacak. Buradan çıkan atıklar da yeniden değerlendirilecek. Organik gübre şekline dönüştürülüp üreticilere dağıtılarak tekrar değerlendirilecek." diye konuştu.
Alim, Türkiye'de yabancı 3 ekstrakt tesisi olduğuna işaret ederek, şöyle devam etti:
"Yurt dışından gelen üniteler çayın olduğu gibi diğer meyvelerin de ekstraktını yapıyor. Bizim ekstrakt piyasasına girmemiz ile fiyatlarını düşürdüler. Yine ortalama 6-7 avroya satılıyor ama bizim ekstraktımızda çayda olduğu gibi doğallık var. Diğerlerinde yurt dışındaki çay atıklarından yapıldığı için pestisit veya kimyasal kalıntılar olabiliyor. Gelecekte doğal ekstraktımızı tablet haline getirmeyi düşünüyoruz. Yurt dışında çok iyi bir pazar bulacağımıza inanıyorum."
Çayda araştırma ve geliştirme çalışmalarını yaparken bütüncül düşündüklerinin altını çizen Alim, sözlerini şöyle tamamladı:
"Çalışma yaparken ÇAYKUR veya özel sektör diye ayırmıyoruz. ÇAYKUR'un da özel sektörün de buna ihtiyacı var. Düşük ekstraktlı çaylarımızı ekstrakt püskürterek istenilen değerlere taşıma şansımız çok yüksek. Hatta imkanımız olacak. Bu işi yapan firmalar var. Bundan sonra ekstrakt yükseltme işlemleri burada yapılacak. Sadece ÇAYKUR'a değil tüm çay sektörüne ekstrakt yükseltme konusunda destek ve hizmet vereceğiz. Soğuk çay Didi'nin de hammaddesini burada üretmiş olacağız."
