İSTANBUL (AA) - Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Altınbaş Psikoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi (APAM) Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Dilek Şirvanlı Özen, ebeveynlerin ergenlik döneminde kural koyarken dikkat etmesi gereken noktalara dikkati çekerek, bu kuralların uygulanabilir ve mantıklı olmasının ergenlerle sağlıklı ilişki kurabilmek için önemli olduğunu belirtti.
Üniversiteden yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen Özen, ergenlik döneminin hem çocuklar hem de aileler için zorlu bir süreç olduğunu vurguladı.
Özen, ergenlerin bağımsızlık arayışları ile ebeveynlerin rehberlik çabaları arasında denge kurmanın zaman zaman sancılı bir yolculuğa dönüşebileceğinin altını çizerek, bu sürecin çocukların bağımsızlıklarını kazanma yolunda adım attıkları bir dönem olduğunu anımsattı.
Ergenlik çağındaki çocuklara konulacak kurallar konusunda ebeveynlerin dikkatli olması gerektiğini belirten Özen, "Ebeveynler de bu geçiş döneminde rehberlik yapma sorumluluğunu üstlenirler. Ancak bu dönemde kurallar koymak ve bu kurallara uyulmasını sağlamak sanılandan daha zorlu olabilir." ifadelerini kullandı.
Özen, ergenlerle konuşurken açık, net ve pozitif bir dil kullanmanın, onlarla daha sağlıklı iletişim kurmada önemli olduğunu aktararak, "Örneğin, 'Derslerine çalışmalısın, notların önemli' şeklinde bir uyarı, bir ergen için 'Sen yeterince başarılı değilsin' anlamına gelebilir. Bu durum, gençlerin gelişimsel süreçlerinden ve kimlik arayışlarından kaynaklanır. Bu nedenle, ergenlerle iletişim kurarken onların bakış açısını anlamaya çalışmak ve söylediklerinizin nasıl algılanabileceğini düşünmek son derece önemlidir." değerlendirmesinde bulundu.
- "Çiğnenebilecek kurallar koymaktan kaçının"
Kural koyarken dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan birinin bu kuralların uygulanabilir ve mantıklı olması gerektiğinin altını çizen Özen, ebeveynlerin katı kurallar koymaktan kaçınmaları gerektiğini vurguladı.
Özen, "Örneğin, 'Saat 8'den sonra telefonunu kullanma' gibi katı bir kural, gençler tarafından mantıksız ve haksız olarak algılanabilir. Bunun yerine, 'Akşam 10'dan sonra telefonun kapalı olmalı ki uyku düzenin bozulmasın' gibi esnek ama net bir kural koymak daha etkili olabilir." değerlendirmesinde bulundu.
Ergenliğin, bireylerin kendi kimliklerini bulma ve bağımsızlıklarını kazanma süreci olduğunu belirten Özen, bu süreçte gençlere güvenmenin ve onların fikirlerini dikkate almanın onların özgüvenini artırırken aile içinde daha sağlıklı bir iletişim kurulmasına da katkı sağlayacağını ifade etti.
Özen, kural koyarken ergenin fikirlerini ve isteklerini dinlemenin ve bu doğrultuda ortak bir çözüm bulmanın da önemli olduğunu vurguladı.
-"Açık ve şeffaf olun"
Ergenlerle iletişimde açık ve şeffaf olmanın güvenin temelini oluşturduğunu belirten Özen, kuralların neden konulduğunu ve bu kuralların hangi amaca hizmet ettiğini açıklamanın gençlerin bu kurallara daha fazla saygı duymasını sağlayacağını kaydetti.
Ergenlerin kurallara uymasını beklerken ebeveynlerin de bu kuralları tutarlı bir şekilde uygulaması gerektiğini ifade eden Özen, "Tutarsızlık, gençlerde kafa karışıklığına ve kurallara karşı saygısızlığa yol açabilir. Aynı zamanda adil olmak da büyük önem taşır. Kuralların her çocuk için eşit bir şekilde uygulanması gerekiyor." değerlendirmesinde bulundu.
Özen, ebeveynlerin kendi koydukları kurallara uyarak çocuklarına örnek olmaları gerektiğini belirterek, "Mesela, 'Akşam yemeğinde telefon kullanılmayacak' kuralı koyduysanız, siz de bu kurala uymalı ve telefonu bir kenara bırakmalısınız. Bu, gençlere kurallara uyma konusunda pozitif bir örnek oluşturur." açıklamasında bulundu.
