E vitamini ve selenyum gibi antioksidan besin destekleri kullanmanın bunamayı önlemediği ortaya çıktı.
Kısa adı PREADVISE olan ve JAMA Neurology’ de yayınlanan araştırma ortalama yaşları 68 olan, bunaması olmayan 7540 erkek üzerinde gerçekleştirildi (1).
Araştırma 2002’ de selenyum ve vitamin E’ nin prostat kanserinin önlenmesindeki rolünü değerlendirmek için düzenlenen SELECT çalışması olarak başladı.
Katılımcıların bir grubuna E vitamini, bir grubuna selenyum, bir grubuna her ikisi, bir grubuna ise plasebo verildi ve bunların yarısı kadarı beş sene ve yarısı da ilaveten 6 sene süreyle takip edildi.
SELECT 2009’ da selenyumun toksik olduğunun anlaşılmasıyla erkenden sonlandırıldı, PREAVISE çalışmasındaki katılımcılar gıda takviyesi almayı bıraktılar ama 6 sene daha takip edildiler.
11 sene sonunda yapılan analizlerde gruplar arasında bunama bakımından hiçbir fark olmadığı tespit edildi.
SELECT’ de selenyumun tip 2 diyabet riskini, E vitamininin ise prostat kanseri ensidansını artırdığı belirlendi.
Bu iki gıda takviyesinin mortalite, diğer kanserler, kardiyo-vasküler olaylar, bulantı, yorgunluk veya tırnak değişiklikleri zerine bir etkisinin olmadığı, selenyumun saç dökülmesi ve dermatiti artırdığı tespit edildi.
Neden E vitamini ve selenyum?
Daha önceki çalışmalarda yaşlanma, kanserler ve diğer kronik hastalıklarda görülen hücre hasarının antioksidanlarla önlenmesinin mümkün olabileceğini düşündüren bazı bilgiler ortaya çıkmıştı.
Vücut oksijen kullanırken “serbest radikaller” meydana geliyor ve bunlar hücrelere ve dokulara zarar veriyorlardı (oksidatif stres).
Bunu fırsat bilen uyanık tüccarlar, E vitamini ve selenyum gibi antioksidan özellikleri olan maddeleri tüm dünyaya yaşlanma ve kanserlerin önlenmesinde mucizeler yaratan gıda takviyeleri olarak sundular.
Gelelim neticeye
Bundan 20 sene kadar önce insanları tıpkı zamanımızda balık yağı ve D vitamini haplarına dadandıkları gibi kanser ve erken ölümlerden korunmak için E vitamini ve selenyuma abone yapılmış, reklâm kampanyaları ve nemalandırılan bilim adamları sayesinde tüm dünyada bir E vitamini ve selenyum çılgınlığı başlamıştı.
“Külyutmaz Hıncal Uluç bile bu haplardan avuç avuç yuttu” diyeyim siz anlayın (2, 3)!
Gelgelelim her laboratuvar sonucunun günlük hayatta bir karşılığı olmuyor.
Yakın gelecekte balık yağı ve D vitamininin işe yaramadığı iyice ortaya çıkacak, bunlara boş yere para harcanmaması istenecek ve bu sefer de insanlara başka vitamin, mineral ve gıda takviyeleri dayatılacaktır.
Unutmayın, gıda takviyeleri insanları sağlıklı beslenmeden uzaklaştırmak ve haplarla yaşamaya mahkûm etmek için çıkarılmış ticari ürünlerdir.
Sağlıklı olmanın hastalıklardan uzak kalmanın yolu adam gibi beslenmeden geçer.