Amerika’ da 16 eyalette son iki ay içinde 150’ den fazla genç ve genç erişkinde görülen ve hastaların yoğun bakımda tedavi edilmelerini gerektiren “esrarengiz” bir akciğer hastalığı büyük endişe yaratıyor.
Hastalık giderek ilerleyen öksürük, nefes alma güçlüğü, nefes darlığı ve/veya göğüs ağrısı gibi şikâyetlerle ağır bir solunum yolları enfeksiyonu şeklinde başlıyor; bazılarında bulantı, ishal ve halsizlik de görülebiliyor.
Astım veya KOAH tedavisinde kullanılan standart antibiyotik, oksijen ve nefes açıcı tedaviye cevap vermeyen hastaların bazılarında kortizon işe yaramakla beraber bazılarında mekanik solunum uygulanması gerekebiliyor.
Hastaların tümünün ortak hususiyeti elektronik sigara kullanıyor olmaları, bunlarda solunan sıvıların bazılarında nikotin bazılarında ise esrar bulunuyor.
Hiçbir ölüm vakası bildirilmemiş olmakla beraber hastalığı atlatanlard
a akciğerlerde kalıcı bir hasar gelişip gelişmeyeceği şu anda bilinmiyor.
Uzmanlar hastalığı şimdilik elektronik sigarayla ilişkili akut akciğer hasarı (vaping associated lung injury=VALİ) adıyla tanımlıyorlar.
Kesin sebep belli değil
Daha önce elektronik sigara sıvılarında mantar ve bakteriler bulunduğu bildirilmiş olmakla beraber hastalığın sebebi olarak bir bakteri, virüs veya başka bir mikroba ait bir bulgu elde edilmedi.
Elektronik sigaralarda bulunabilen kurşun, arsenik, krom, manganez, nikel ve başka ağır metallerden de şüphe edilmekle beraber henüz bunların etken olabileceğine dair bir delil de ortaya konmuş değil.
Gelelim neticeye
Sigara bırakmak isteyenlere yardımcı olmak maksadıyla üretilen elektronik sigaralar USA’ da daha önce hiç sigara kullanmamış gençler arasında bir salgın gibi yayılıyor.
Elektronik sigaraların tütün sigaralarına göre daha zararsız gibi gösterme çabaları var ama bilimsel araştırmalar bunun doğru olmadığını, elektronik sigaraların akciğerler için diğer tütün mamullerinden farkı bulunmadığını gösteriyor.
Gençlerimizi çağın bu yeni belâsına karşı çok ciddi tedbirlerle korumamız şart.