Karizma oluşturma ve karizma bozmaya ilişkin faktörleri ele almak istiyorum ama bunun için zihnime bir çok başlık doluştu. Her bir başlık bana ayrı bir anlam yüklediği için yazı başlıklarının hatırı kırılmasın diye her birini alt alta sıraladım.
“Karizma Nasıl Çizilir” (Sansasyonel ve popülist bir başlıktır. İlgi uyandırır, tıklama oranı yüksektir, içeriğinin fazla bir önemi yoktur.)
“Karizmayı Çizen Faktörler” (Karizma çizimi konusunda edilgen bir yaklaşım. Kişi merkezli değil de çevre merkezli kategorik ve durumsal bir yaklaşım.)
“Karizma Çizmenin Yöntemleri” (Kişiliğin ön planda olduğu, suje endeksi kategorik durumsallık yaklaşım)
“Kişisel İmaj Açısından Karizmatik Kişilik ve Karizma Yapma ve Karizma Bozmaya İlişkin Sosyokültürel Faktörler” (İletişim sosyolojisi ve iletişim psikolojisi açısından fazlaca araştırma yapılması gereken toplumun ön planda olduğu kelli felli bir başlık. İlk fırsatta bu konuyu bu kapsamda ele alacağım.
“İletişim Sosyolojisi ve İletişim Psikolojisi Açısından Karizma Oluşturma ve Karizma Bozmaya İlişkin Durumsallık Yaklaşımları” (Bilimsellik ön planda olan, toplumsallığa göre psikolojik faktörlerin ön planda olduğu bir başlık.)
Artık konuya başlamak istiyorum. Buraya kadar okuduysanız bundan sonrası zaten okunur:
Karizma, ( Χάρισμα) eski Yunancadan gelen bir sözcük. Kelime anlamı, Tanrı bağışı veya tanrı vergisidir. Yunanca böyle bir anlamı olsa da siz canınızı sıkmayın bence. Çünkü; karizma için şöyle umut dolu bir cümleyle başlamak istiyorum. En azından yazının devamınının okunmasının selameti açısından.
KARİZMA SONRADAN DA KAZANILABİLEN BİR OLGUDUR!
Zeka gibi bir olgu değildir. Zira zeka genetikle ilgili bir durumdur. Demek ki neymiş. Sonradan çabalayarak karizma elde edilebilirmiş. Yani bu yazıyı okuyan siz bile “karizmatik kişilik” sıfatını kazanabilirsiniz.
Bir de ekşi sözlükte şöyle bir entry girilmiş karizmayla ilgili:
Karizma: Cebinde Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın kredi kartını taşımaktır.
Evet bu karizmadır tabi ki ama, karizma sadece bu değildir Allah’tan
Şimdi didaktik tarzda başlığımızı atalım ve kategorik olarak karizma çizmenin faktörlerini sıralayalım. Antr parantez, Karizmayı çizen faktörleri, karizma oluşturma yöntemleri yazımdan önce kaleme almamın nedenini daha sonra açıklayacağım.
Karizma Çizmenin Yöntemleri:
A- Davranışa İlişkin Faktörler:
1. Resmi ortamlarda yüksek sesle kahkaha atmak, sosyal alanda ve sessiz bir ortamda, yüksek sesle veya bağırarak konuşmak vb. farkedilmesi gereken hatalarımız karizmayı çizer.
2. Toplum içinde sayıklamak, sosyal alanda burun karıştırmak, tik haline dönüşmüş ritmik kafa ve göz ve el hareketleri karizmayı çizer.
4. Bedensel çalışma hali haricinde, koltuk altlarının terleyerek gömlekte fazlaca bir ıslaklık oluşturması, paçalar katlanmış ortalıkta dolaşmak, kıyafet temizliği ve düzeni açısından sıklıkla görülen anormal hatalar karizmayı çizer.
5. Aşırı derecede ter kokusu, ayak kokusu (iç sosyal mekanlarda) veya nefes kokusu yaymak, aşırı dozda parfüm dahil her türlü ağır koku karizma için risktir. Çiziliverir. Bu tür kokuların bir kere bile yaşanması bununla karşılaşanlar açısından kalıcı bir çizim nedenidir.
6. Basit küçük veya değeri düşük şeyler üzerinde büyük tartışmalar içine girip, bir bardak suda fırtına koparmak karizmayı çizer.
7. (Erkekler için) Sosyal ortamda özellikle yakından tanımadığı hanımlara (Kadınlara) karşı saygısız el kol hareketleri yapmak.
8. (Hanımlar için) Sosyal ortamda (eş dost meclisi dışında) erkeklere karşı çok samimi davranıp onlara”sen” diye hitap etmek.
9. Toplum içinde herkesin kullandığı araç gereç veya eşyaları hor kullanmak ya da herkesin kullanımını bildiği bu eşyaları kullanmak için (çalışma mekanizmasını bilmediği için) uğraşmak. Bu durumlarda, “şu cihazı/veya aracı çalıştırmamda bana yardımcı olurmusunuz” diye sorularak yardım istenmesi karizmayı çizmez ama, herkesin ortasında o cihaz veya makinenin nasıl çalıştığını bulmaya çalışmak karizmayı çizer.)
10. Sosyal alanlarda fiziksel ihtiyaçların giderilmesinin görülmesi veya duyulması. (Lavabo ve tuvalet, sümkürme, anormal pozisyonda uyuma/horlama gibi davranışlar karizmayı çizer, dikkatli olmak gerek.
11. Hep başkalarından geçinme, almaya hevesli vermekten kaçınan bir kişilik karizma sahibi kişilerde asla bulunmaması gereken bir özelliktir. Karizmatik kişilik, ikram eden, lutfeden kişidir unutmamak gerek.
12. Ziyaretlere giderken küçük te olsa hediye götürmemek hem ayıp hem yakışıksızdır. Karizmayı çizer.
13. Yemeklerde ağız kenarlarının temizlenmemesi. Dişe salça veya maydonoz yapışması ve bu halde sosyal ortama çıkmak karizmayı çizer. Sürekli kontrol edilmeli.
14. Yerlere tükürmek çöp atmak karizmayı çizer, kesinlikle karizmatik kişilerin bir kere yapmaması gereken şeylerdir.
15. Telefon aramalarında dönüş yapmamak, randevularda sadakatsizlik.
16. Çoğu konuda ikide bir özür dilemek karizmayı çizer. Gerektiğinde dilememek te karizmayı çizer. Karizmatik kişiliğin içinde gizli bir centilmenliğin de olduğu unutulmamalıdır.
17. Ağızda konuşurken tükürüklenmeler, iki dudak ortasında tükrük ipliklenmesi, dudak aralarında beyaz birikintiler göz çapakları karizmayı çizer. Bunlar düzenli aralıklarla mutlak surette kontrol edilmelidir.
18. Çok kötü bir imzaya sahip olmak. (Bu konuda imzasını beğenmeyen varsa karizmatik imza konusunda yardım isteyenlere yardım edebilirim.)))
19. Kravatın yakada yan durması, kemerin pantolonun kuşağından üste çıkması, gönmeğin kemerden taşması, paçaların yerde sürünmesi vb. bilumum kıyafetle ilgili ihmaller karizmayı çizer.
20. Üstte başta iplik sarkıntıları, saç artıkları, kepek döküntüleri hanımlarda olsun beylerde olsun karizmayı çizer, sürekli ve düzenli olarak kontrol edilmelidir.
B- Söz ve Düşünceye İlişkin Faktörler:
1. Açık ve belirgin tutarsızca davranışlar karizmayı çizer. Karizmatik kişilik, ilkeli olmak en azından ilkeli görünmek zorundadır. Bariz ilkesizlik karizmayı çizer.
2. Açık ve doğrudan yalan söylemek. (dolaylı yalan karizmayı çizmez, yalanı güzelce ambalajlarsanız, karizma açısından bir sorun teşkil etmez. Ben ambalaja bile tevessül etmeyin derim. (Dürüstlük, saflık boyutunda olmadıkça her zaman tek geçerimdir.)
3. Herkesin kullandığı ve bildiği bazı kavramları yanlış telaffuz etmek veya yanlış anlamda kullanmak. Demokrasi derken, demokraaaaasi diye telaffuz etmek, kırk yıllık Amerikayı, Amaaarika diye telaffuz etmek, şarj cihazına şarz dihazı demek karizmayı çizer. Telaffuzlar karizma koruma açısından son derece önemlidir.
4. Kimsenin ismini bilmediği kişi/kişiler hakkında dolaylı aktarım yaparken isim zikrederek konuşmak ne kadar karizma çizilmesi için bir faktörse, dolaylı aktarımlarda özgün cümleden uzalkaşılıp başka aktarımlar yapmak karizmayı çizer. Çünkü sözün asıl sahibi nezdinde bu çok rüküş bir karakterdir.
3. Toplumun çok çok değerli gördüğü faktörleri çiğneyip onunla alay etmek karizmayı çizer. Bu anlamda eleştirilecek veya bu değerler ortadan kaldırılacaksa terdici yöntem izlemek akıllıca olur.
4. Konuşurken, aaaa, ııııı, hımmm, diye düşünme sesleri çıkarmak.
5. Tartışmalarda veya münakaşalarda veya polemiklerde, galip gelemeyince fiziksel özellikler (yetersizlikler) etnik veya ekonomik özellikler öne sürülerek kişinin elinde olmayan özelliklerini küçümseyerek galip gelmeye çalışmak karizmayı çizer. Bu konuda gerek tartışmalarda gerekse polemiklerde karşı tarafın haklılığını kabul edip ama ile başlayan yan cümlecikle yine bildiğinizi söylemeniz durumu en azından kurtaracaktır.
Bu faktörlerin bir kısmı adab-ı muaşeret kurallarına uymayan şeyler olduğu gibi, bu kurallara uysa da karizmayı bozan / çizen faktörler olabilir.
Karizma yapma veya oluşturma konusunu da bir sonraki yazıma bırakıyorum.
Başarı ve mutluluk dileklerimle esen kalınız efendim.
