İndependent Türkçe‘ deki yazım:
Araştırmanın gerekçesi
Araştırmacılar, enflamasyonun erken dönemde durdurulmasının ve/veya enflamasyonun iyileşmesinin hızlandırılmasının kanser cerrahisinin tümör büyümesini teşvik eden sonuçlarını önleyebileceği düşüncesiyle bu araştırmayı planlıyorlar.
Fareler üzerinde yapılan çalışmada ameliyattan önce verilen “ketorolac” isimli anti-enflamatuar ilacın çeşitli kanser ameliyat modellerinde kanser hücrelerinin yayılmasını önlediği ve hayvanların ömürlerini uzattığı ama ilacın ameliyattan sonra verilmesinin işe yaramadığı tespit edildi.
Gene ameliyattan önce verilen ve insan vücudunda tabii olarak bulunan anti-enflamatuar maddeler olan “resolvinlerin” de benzer sonuçlar verdiği ortaya çıktı.
Her iki tedavinin birlikte yapılmasının tümör büyümesi üzerine sinerjik etki gösterdikleri, cerrahi ve kemoterapinin uyuyan tümör hücrelerini büyüyen bir tümöre dönüştürmelerini önlediklerini de belirlendi.
Kanser tedavisi tümör büyümesini teşvik edebilir
Kanser tedavisinin paradoks olarak yeni tümör büyümesini teşvik ettiği bilinen bir olaydır.
Mesela, meme kanseri ameliyatı geçiren bazı hastalarda memenin tamamen çıkarılması veya etrafındaki sağlam doku ile beraber tümörün alınması şeklindeki müdahalelerden 12-18 ay sonra metastazların ortaya çıkması sık rastlanan bir tablodur.
Uzmanların çoğu bu erken metastazların hastalığın tabii ilerlemesine bağlarlar; yani hasta ameliyat edilmemiş olsa da metastazlar gene ortaya çıkacaktır.
Bu olayın, kanser hücrelerinin ameliyat sırasında dolaşıma karışmasıyla veya daha önce vücudun başka yerlerine gitmiş olan uyku halindeki kanser hücrelerinin büyümesi ile gerçekleşebileceğini düşünenler de vardır.
Tümörle beraber önemli miktarda sağlam meme dokusu da alındığı için cerrahi işlem tek başına kanserin yayılmasının sebebi olamaz, ama ikinci ihtimal pekâlâ gerçek olabilir.
Kanser yayılmasının sebebi ameliyat değil iyileşme olayıdır
Kanserin yayılmasının sebebinin ameliyatın kendisinin değil ameliyat yerindeki “iyileşme olayının” olabileceğini düşündüren başka araştırmalar da var (3).
Daha önce meme kanseri olmayan farelerin vücutlarının farklı bölgelerine fare meme kanseri hücreleri ekilerek (yalancı metastaz) yapılan araştırmada, başlangıçta tümör hücrelerinin büyümeye başladıkları ama daha sonra bir tür uyku haline geçtikleri gösterildi.
Bu uyku hâli bağışıklığı baskılanmış olan farelerde değil sadece bağışıklık sistemisağlam olan farelerde ortaya çıktı, ki bu bize bağışıklık sisteminin bu metastazları yok edemediğini ama sınırlandırdığını gösteriyor.
Sadece tümöre müdahale değil herhangi bir cerrahi girişim de hayvanların yüzde 60’ında, kontrol grubunda yer alanların ise ancak yüzde 10’unda bu metastazların büyümesine sebep oldu.
Cerrahi müdahale sistemik enflamatuar bir cevaba yol açar
Cerrahiden sonra tetiklenen sistemik enflamatuar cevapla beraber, büyümeleri tümör-spesifik T-hücreleri ile baskılanan metastaz yapmış hücrelerin çoğalmaya başlaması mümkündür.
Yara iyileşirken bağışıklık sistemi fazla mesai yapar ve yara yerini onaracak, enfeksiyonu önleyecek ve kan damarlarının artmasını sağlayacak olan hücreleri olay yerine gönderir.
Kemik iliğinden aktive makrofajlar metastazların olduğu yerlere göçerler, tümörle ilişkili makrofajlara dönüşürler ve tümör yakınındaki bağışıklık sistemini baskılarlar, bu da uyku halindeki metastaz yapmış hücrelerin uyanması ve çoğalmasına yol açar.
Bağışıklık sistemi bu şekilde cerrahi yaranın iyileşmesiyle meşgulken vücudun diğer yerlerindeki kanser hücreleri de bir nevi “başıboş” kalıyor olabilir.
Beyin, akciğerler veya karaciğerde yerleşen bu metastazların esas kanserden daha tehlikeli olduğu ve hastaların bir kısmının bu sebeple öldükleri unutulmamalıdır.
Gelelim neticeye
BİR: Bu araştırmanın kanser ameliyatı olanlar için çok önemli sonuçları olabilir.
Cerrahi müdahale yapılacak hastalara yapılacak anti-enflamatuar tedavinin metastazları önlediğinin insanlar üzerinde de gösterilmesiyle kanser tedavisinde yeni bir dönem başlayabilir.
İKİ: Bu arada kanserli hastalarda her türlü cerrahi travmanın riskli olması ihtimalinden dolayı bunlarda gereksiz müdahalelerden kaçınılmasının önemli olabileceğini de vurgulamak gerekir.
ÜÇ: Bu araştırmadan kanser ameliyatlarının zararlı olduğu ve yapılmamasının daha doğru olacağı şeklinde bir sonuç çıkarmak yanlıştır, akıl ve mantık dışıdır.