İlk defa yayınlanan bir klinik kılavuza göre, kulağında sıvı biriken veya sık tekrarlayan veya tedaviye dirençli orta kulak iltihabı olan her çocuğa “kulak tüpü takılmasına gerek” yok.
Kulak tüpü konması tüm dünyada çok yaygın yapılan bir işlem olmasına karşılık bugüne kadar hangi çocuklara takılması hangilerinde beklenilmesi gerektiğine dair delillere dayanan böyle bir kılavuz bulunmuyordu.
Amerikan Kulak-Burun-Boğaz ve Baş-Boyun-Cerrahisi Akademisi(The American Academy of Otolaryngology–Head and Neck Surgery) tarafından konuyla ilgili farklı dallardan pek çok uzman tarafından hazırlanan kılavuzda özellikle de geçmişi “3 aydan daha kısa” olan orta kulak boşluğunda sıvı birikimlerinin kendiliğinden iyileşebileceği vurgulanıyor.
Sık tekrarlayan orta kulak iltihabı (akut otitis media) olan fakat kalıcı sıvı birikimi bulunmayan durumlarda da hemen kulak tüpü takılması yerine çocuğun takibi tavsiye ediliyor.
Oysa bugüne kadar orta kulağında sıvı tespit edilen veya tekrarlayan orta kulak iltihabı olan çocuklara “hemen” kulak tüpü takılması icap ettiği söylenirdi.
Tüp takılmasının gerekli olduğu durumlar da var
15 randomize klinik araştırma ve 15 sistematik makalenin değerlendirilmesiyle hazırlanan kılavuza göre, işitme kaybı gelişen ve her iki kulağındaki sıvı 3 aydan sonra da devam eden çocuklara ise kulak tüpü takılması uygun bulunuyor; bu sayede işitme düzeliyor ve hayat kalitesi artıyor.
Orta kulakta toplanan sıvı hafif-orta derecede işitme kaybı dışında kulak ağrısı, huzursuzluk, tekrarlayan kulak iltihapları ve denge problemlerine de yola açıyor.
Orta kulak iltihapları ve sıvı birikimine daha ziyade orta kulak ve boğazı birleştiren ve orta kulağın havalanmasını sağlayan Östaki borusu tam gelişmemiş olan küçük çocuklarda rastlanıyor.
Orta kulağın iyi havalanmaması burada sıvı ve bakterilerin birikmesini kolaylaştırıyor.
USA’ da senede 15 yaşın altındaki 670 bin çocuğa “miringotomi” girişimi uygulanıyor; buna göre 3 yaşındaki her 15 çocuğun birine kulak tüpü takılıyor.
Tüpler genel anestezi altında kulak zarına küçük bir kesi yapılarak yerleştiriliyor ve 1-2 sene içinde de kendiliklerinden düşüyorlar.
Kulak tüpü takılan çocukların kulaklarının kuru kalması icap ettiği için yüzmeleri de sakıncalı bulunurdu; oysa kılavuz bu çocukların kulak tıkacı veya saç bandı bile takmadan suya girebileceklerini bildiriyor.
“Gözleyerek bekleme” kalıcı işitme kaybı riski yüksek olan damak yarığı, Down sendromu, otizm gibi rahatsızlıkları olan çocuklar için uygun bulunmuyor.
Kılavuzdan önemli başlıklar
BİR: 3 aydan daha kısa zamandan beri sıvılı orta kulak iltihabı olan çocukların çoğu kendiliğinden iyileşir.
İKİ: Sıvı birikimi 3 ay geçmesine rağmen devam eden çocuklara tüp takılmadan önce yaşlarına uygun işitme testleri yapılmalıdır.
ÜÇ: Sıvı 3 aydan fazla zamandan beri mevcut ise ve işitme kaybı varsa tüp takılması işitme kaybını düzeltir, hayat kalitesini artırır.
DÖRT: 3 aydan uzun zamandır sıvı ile beraber baş dönmesi, okul ve davranış problemleri, kulakta ağrı-dolgunluk veya hayat kalitesinde azalma olması durumunda tüp takılabilir.
BEŞ: Tekrarlayan orta kulak iltihabı olan ama kulaklarında sıvı toplanmayan çocuklar için tüp gereksizdir fakat sıvı varsa orta kulak iltihaplarının tekrarlamasını önlemek ve iltihabı antibiyotikler yerine kulak damlalarıyla tedavisini kolaylaştırmak için tüp konması düşünülebilir.
ALTI: Tek veya iki taraflı akut otitis media kısa zamanda düzelmiyorsa gelişim kusurları bakımından risk altında olan çocuklar tüpten faydalanabilir.
YEDİ: Daha etkili bir tedavi ve daha az yan etki için tüp takılmış olan çocuklara kulak iltihabı geliştiği zaman sistemik antibiyotikler değil lokal antibiyotikli damlalar verilmesi uygundur.
SEKİZ: Tüp takılmış olan çocuklar kulak tıkacı veya saç bandı olmadan da yüzebilirler.
Gelelim neticeye
Her sene tüm dünyada milyonlarca çocuğa takılan kulak tüpleri için bugüne kadar böyle bir kılavuz hazırlanmamış olması gerçekten çok ilginç.
Bazı eksik tarafları olsa bile bu kılavuzun, gereksiz yapılan pek çok girişimin azalmasına katkı sağlayacağına inanıyorum.
