İndependent Türkçe‘ deki yazım:
Aşıların daha etkili olmasını sağlamak ve antikor cevabını artırmak için beslenmenin, hayat tarzının ve ruhsal durumumuzun yani moral, maneviyat ve motivasyonun büyük önemi var.
Depresyon, stres, yalnızlık, hareketsizlik, uykusuzluk gibi etkenlerin bağışıklık sistemini zayıflatabileceği ve birçok aşının etkinliğini azaltabileceği biliniyor.
Mutlu olanlar grip aşısından daha çok fayda görüyor
Nottingham Üniversitesi uzmanları tarafından gerçekleştirilen ve Brain, Behavior and Immunity‘de yayımlanan araştırmada, çeşitli psikolojik ve davranışsal faktörlerin aşılanmayı nasıl etkilediği mercek altına alındı.
Araştırmada yaşları 65-85 arasında değişen 138 kişinin müspet ve menfi ruhsal halleri, fiziksel aktiviteleri, diyet ve uyku alışkanlıkları belirlendi ve bunlar 6 hafta boyunca haftada 3 gün takip edildi.
Bu parametreler içinde grip aşısının etkili olmasını sağlayan unsurun müspet ruh hali olduğu, 4’üncü ve 16’ncı haftalarda en yüksek antikor seviyelerinin aşı yapılan günde ve diğer günlerde mutlu olanlarda görüldüğü tespit edildi.
125 sağlıklı erişkin üzerinde üç doz hepatit B aşısının antikor cevabına etkilerinin incelendiği araştırmada da her gece ortalama altı saatten az uyuyan kişilerin aşıya karşı daha az antikor oluşturdukları ve ortalama yedi saatten fazla uyuyanlara göre korunmasız kalma ihtimallerinin 11,5 kat yüksek olduğu bulundu.
Moral, maneviyat ve motivasyon aşı etkinliğini belirliyor
Ohio Üniversitesi‘nin son 30 senede psikolojik faktörlerin ve davranışların influenza, hepatit B, tifo ve pnömoni de dâhil olmak üzere bir dizi aşıya karşı bağışıklık tepkisi üzerindeki etkilerine bağışıklık cevabını inceleyen 49 araştırmayı değerlendiren çalışmaları da önemli ipuçları veriyor.
Bu çalışmalarda masaj, fiziki aktivite, stres yönetimi ve gıda takviyelerinin bağışıklık cevabını müspet etkilerken depresyon, stres, yalnızlık ve sağlıksız hayat tarzının bağışıklığı zayıflatarak aşıların etkisini azaltabileceği ortaya konmuştu.
Perspectives on Psychological Science‘da yayımlanacak olan çalışmadan çıkan sonuçlar:
BİR: Fiziki olarak fit olanların daha iyi bağışıklık cevapları gösterdikleri bilinmekle beraber aşıdan önce son 24 saatteki kısa süreli egzersizlerin bile yararı olabilir.
İKİ: Aşı yapılacak kol için 30 veya 45 dakikalık egzersizlerin bile yararlı olabileceğini gösteren çalışmalar da var.
ÜÇ: Sağlıklı bir diyet, sigaranın azaltılması veya bırakılması, stres yönetimi aşı etkinliğini artırabilir.
DÖRT: Sağlığı ve alışkanlıkları birkaç hafta veya ay içinde tamamen dönüştürmek gerçekçi olmasa da iyi bir uyku ve aşıdan önceki ve sonraki günler egzersiz gibi fark yaratmak için atabilecek bazı adımlar vardır.
Pandeminin etkileri
Pandemiye bağlı yalnızlık, ekonomik sıkıntılar, gelecekle ilgili belirsizlikler insanları sağlıklı davranışlardan uzaklaştırmış olabilir, anksiyete ve depresyona yol açabilir ve bunlar yaşlılarda daha belirgindir.
Dünyanın dört bir yanından gelen bilgiler daha yüksek depresyon ve anksiyete oranları, daha fazla uykusuzluk, artan alkol satışları ve daha fazla yeme olduğunu ortaya koydu.
Araştırmacılardan Kiecolt-Glaser, “Stresin aşıya karşı antikor cevabını geciktirebileceğini görüyoruz. Stres yan etkileri de artırabilir ve korunma stresi olmayanlara göre daha kısa süreli olabilir ve daha geç başlayabilir” diyor.
Aşılamadan sonraki saatler içinde, vücut potansiyel bir biyolojik tehdidi tanımaya başladığında hücresel düzeyde doğuştan gelen genel bir bağışıklık tepkisi oluşur.
Bu ilk bağışıklık tepkisine, zamanla spesifik patojenleri hedefleyen antikorların üretimi de eklenir.
Gelelim neticeye
Salgının kendisinin yarattığı stres yetmezmiş gibi farklı çevrelerin korkutma kampanyaları da tüm hızıyla sürüyor.
Bağışıklığın yerinde olabilmesi, hastalıklarla mücadele edebilmesi için ruhsal sağlık çok önemlidir.
Morali, motivasyonu, maneviyatı olmayanların bağışıklığı yerlerde süründüğü gibi bunlar tedbirlere ve yasaklara da uymazlar.
Koronavirüsle mücadele sadece maske, mesafe ve muslukla olmaz, bunlara mutlaka moral + maneviyat + motivasyon da eklenmelidir.
Kaynaklar:
1. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28923405/
2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22851802/
3. https://www.psychologicalscience.org/news/releases/2021-jan-depression-covid-vaccines.html
4. https://medicalxpress.com/news/2021-01-maximum-effectiveness-de-stress-healthy-covid-.html
