Bir süredir çalışanların ve işverenlerin gözü kulağı asgari ücretle ilgili gelecek haberlerde. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanımız Sayın Vedat Bilgin hoca asgari ücretle ilgili kurmaylarına kapsamlı bir çalışma yaptırdı. Bu süreçte işçi ve işverenin asgari ücrete ilişkin talep ve beklentilerini not aldı.
Şu an asgari ücret görüşmeleri için işçi ve işveren tarafı ile görüşmelere de başladı. İşçi cebine girecek paraya, işveren cebinden çıkacak maliyete bakıyor.
Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ), Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu (HAK-İŞ) ve Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) tarafından asgari ücret görüşmeleri öncesinde yapılan ortak açıklamada, asgari ücretin insana yakışır bir yaşam düzeyini sağlayacak şekilde tespit edilmesi istendi. Asgari ücretin, sendikalar tarafından belirlenen ve savunulan ilkeler doğrultusunda karara bağlanması gerektiği vurgulandı.
Ekonomide özellikle son dönemde döviz kurlarında yaşanan olağanüstü dalgalanma ve başta gıda ve kira olmak üzere temel mal ve hizmet fiyatlarında görülen artışlar, emeğinden başka hiçbir geliri olmayan ücretli çalışanların satın alma gücünü geriletmiştir. Bu nedenle, 2022 yılında geçerli olacak asgari ücretin, ekonomide yaşanan gelişmeler de dikkate alınarak, insana yakışır bir yaşam düzeyini sağlayacak şekilde tespit edilmesi gereği dile getirildi.
Açıklamada çok önemli bir hususa da vurgu yapıldı. Buna göre; tüm ücretlerin asgari ücrete tekabül eden kısmının vergiden muaf olması ve gelir vergisi tarifesinin de en az yeniden değerleme oranında artırılması gerektiği açıklandı.
Memura ek iyileştirme
Bu arada memurlar için de bir ilave iyileştirme yapılacağı basına yansıdı. Buna göre; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, yetkili konfederasyon Memur Sen ve diğer memur sendikalarıyla anlaşma sağlandığını, Ocak ayında toplu sözleşmede öngörülenlere ilave olarak bir sosyal refah artışı yapılacağını açıkladı. Bu durumda memur ve memur emeklilerinin 2022 ve 2023’teki mali ve sosyal haklarını belirleyen 6. Dönem Toplu Sözleşmesi ile memur ve memur emeklisine 2022’nin ilk yarısı için yüzde 5+ enflasyon farkı, 2022’nin ikinci yarısı için yüzde 7+ enflasyon farkı zam yapılmıştı. 2023’te de yüzde 8+6 zam ve enflasyon farkı oranında artış sağlanacaktı. Yapıldığı duyurulan Ek protokol ile memur maaşlarına sosyal refah amaçlı ilave artış yapılacak.
Asgari Ücret Nasıl Belirleniyor?
Asgari Ücret Yönetmeliği iş sözleşmesi ile çalışan ve 4857 sayılı İş Kanunu’nun kapsamında olan veya olmayan, her türlü işçinin çalıştığı bütün iş kollarını kapsamaktadır. Asgari ücretin belirlenmesinde dil, ırk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasal düşünce, felsefî inanç, din ve mezhep ile benzeri sebeplere dayalı herhangi bir ayrım yapılamaz. Komisyon, asgari ücreti bütün iş kollarını kapsayacak şekilde belirler. Ücretin, bir günlük olarak belirlenmesi esastır. Aylık, haftalık, saat başına, parça başına veya yapılan iş tutarına göre ücret ödenen durumlarda gerekli ayarlamalar buna göre yapılmaktadır. Asgari Ücret en geç iki yılda bir olmak üzere belirlenir.
Asgari Ücret Komisyonu, ücretin belirlenmesinde; ülkenin içinde bulunduğu sosyal ve ekonomik durumu, ücretliler geçinme indekslerini, bu indeksler yoksa geçinme indekslerini, fiilen ödenmekte olan ücretlerin genel durumunu ve geçim şartlarını göz önünde bulundurur.
İşçilere, Komisyonca belirlenen ücretlerden düşük ücret ödenemez. İş sözleşmelerine ve toplu iş sözleşmelerine bunun aksine hükümler konulamaz. İşverenler tarafından, işçilere sağlanan sosyal yardımlar sebebiyle asgari ücretten herhangi bir indirim yapılamaz.
2021 yılının bitmesine az bir süre kaldı ve aralık ayının son haftasında asgari ücreti açıklanacak. Bugüne kadar yapılan asgari ücret artışlarına bakıldığında genellikle asgari ücrete enflasyonun üzerinde artış yapıldığı görülüyor.
Çalışanlar tarafından asgari ücretin net 4000.-TL civarında olması beklentisi var. İşveren tarafı ise işveren maliyetinin dikkate alınmasını ve desteklerin devam etmesini istiyor. Umarım her iki tarafı da memnun edecek bir çözüm bulunur. Özellikle asgari ücrete kadar olan tutardan gelir vergisi alınmayarak hem işveren maliyeti hem de işçinin net ücreti arasında denge sağlanır.